Archiwum
Filozofii Prawa
i Filozofii Społecznej

(ISSN: 2082-3304)

IVR

Polityczność (teorii) wykładni prawa. Perspektywa neopragmatyzmu Stanleya Fisha

Mgr Jakub Łakomy

Uniwersytet Wrocławski

Abstrakt: W niniejszym artykule analizuję polityczność interpretacji i polityczność teorii interpretacji prawniczej z perspektywy neopragmatyzmu Stanleya Fisha. W pierwszej części tekstu definiuję pojęcie polityki i polityczności, zapożyczając się u Chantal Mouffe. Wyraźnie odróżniam polityczność, politykę i the policy; w mojej analizie wykorzystując pierwsze ujęcie (polityczność). W drugiej części artykułu charakteryzuję hermeneutyczny uniwersalizm, jako jedno z podejść do problematyki interpretacji prawniczej. W trzeciej części tekstu, po charakterystyce koncepcji wspólnot interpretacyjnych u Stanleya Fisha, wyprowadzam wnioski dotyczące politycznego charakteru wykładni prawa i teorii wykładni prawa. W ostatniej części tekstu zastanawiam się nad możliwościami budowy teorii interpretacji prawniczej, która uwewnętrzni inherentną polityczność wiedzy analizując koncepcję filozofii postanalitycznej, zaproponowanej w literaturze przez Andrzeja Batora.

Słowa kluczowe: teoria prawa, polityczność, neopragmatyzm, wspólnota interpretacyjna, hermeneutyczny uniwersalizm, interpretacja

Język artykułu: polski

Data otrzymania: 13.06.2018
Data akceptacji: 13.08.2018

Opublikowano: Numer 3(18)/2018, s. 24-37.

Ściągnij plik: Download
Liczba ściągnięć: 30

Interdyscyplinarność i integracja zewnętrzna nauk prawnych w świetle postmodernistycznej krytyki

Mgr Jakub Łakomy

Uniwersytet Wrocławski


Abstrakt w języku polskim: Celem artykułu jest rekonstrukcja krytyki koncepcji „integracji zewnętrznej nauk prawnych”, która to koncepcja w ostatnich dekadach była szeroko dyskutowana w polskim prawoznawstwie. Opieram moją krytykę na analizie koncepcji przedstawianych w polskiej literaturze przez Jerzego Wróblewskiego i Kazimierza Opałka. Rozważam też postmodernistyczną krytykę poglądów tradycyjnej jurysprudencji dotyczących interdyscyplinarności.

Pierwsza część artykułu składa się z: a) ogólnych uwag dotyczących wątpliwości i niejasności w zakresie rozumienia „postmodernizmu” i typowych nieporozumień związanych z tym terminem i (b) pewnych uwag dotyczących relacji między prawem a postmodernizmem. W drugiej części artykułu przedstawiam zarys rekonstrukcji podstawowych cech postmodernizmu, zwłaszcza tych charakterystyk, które determinują postmodernistyczną postawę wobec interdyscyplinarności.

W trzeciej, głównej części artykułu pokazuję jak pozytywistyczny, współczesny koncept „integracji zewnętrznej nauk prawnych” jest niekompatybilny z postmodernistycznym spojrzeniem na naukę, badania, wiedzę, epistemologię i dyscyplinarość. Przedstawiam pogłębioną krytykę założeń i presupozycji leżących u podstaw tego konceptu. Wreszcie pytam „Quo vadis, interdyscyplinarniości”? Co z przyszłością badań interdyscyplinarnych w polu nauk prawnych, gdzie postmodernistyczna metodologiczna burza zmiotła stare narzędzia badawcze? W tym miejscu przedstawiam koncepcję „postdyscyplinarności”.

Słowa kluczowe: interdyscyplinarność, postmodernizm, metodologia, dyscyplinarność, postdyscyplinarność, poststrukturalizm, pozytywizm prawniczy

Język artykułu: polski

Opublikowano: Numer 1(2)/2011, s. 29-45.

Ściągnij plik: Download
Liczba ściągnięć: 55

Bibliografia:

  1. Balkin J.M., Levinson S.V., Law and the Humanities: An Uneasy Relationship, “Yale Journal of Law and the Humanities” 2006/18.
  2. Bator A., Debaty prawnicze. Rozmowa bez konsensusu, w: Błachut M. (red.), Z zagadnień teorii i filozofii prawa. Ponowoczesność, Wrocław 2007.
  3. Biernat T., Zirk-Sadowski M. (red.), Politics of law and legal policy between modern and post-modern jurisprudence, Warszawa 2008.
  4. Błachut M. (red.), Z zagadnień teorii i filozofii prawa. Ponowoczesność, Wrocław 2007.
  5. Butler C., Postmodernism. A Very Short Introduction, Nowy Jork 2002.
  6. Chmielewski A., Niewspółmierność, nieprzekładalność, konflikt. Relatywizm we współczesnej filozofii analitycznej, Wrocław 1997.
  7. Fish S., Doing What Comes Naturally. Change, Rhetoric, and the Practice of Theory in Literary and Legal Studies, Durham-Londyn 1989.
  8. Fish S., Professional Correctness: Literary Studies and Political Change, Harvard 1999.
  9. Fish S., There’s No Such Thing As Free Speech: And It’s a Good Thing, Too, Nowy Jork 1994.
  10. Grobler A., Metodologia nauk, Kraków 2008.
  11. Izdebski H., Elementy teorii i filozofii prawa, Warszawa 2008.
  12. Kozak A., Postponowoczesna koncepcja prawa, w: Błachut M. (red.), Z zagadnień teorii i filozofii prawa. Ponowoczesność, Wrocław 2007.
  13. Kuhn T., Struktura rewolucji naukowych, Warszawa 2001.
  14. Litowitz D.E., Postmodern Philosophy and Law, University Press of Kansas, 1997
  15. Lyotard J.-F., Postmodernizm dla dzieci, Warszawa 1998.
  16. Łakomy J., Pojęcie integracji zewnętrznej nauk prawnych, w: Sadowski M., Szymaniec P. (red.), Wrocławskie studia erazmiańskie. Zeszyty studenckie. Prace prawnicze, administratywistyczne i historyczne, Wrocław 2009.
  17. Łakomy J., Spór naturalizm versus antynaturalizm w naukach prawnych a zagadnienie integracji zewnętrznej nauk prawnych, w: Sadowski M., Szymaniec P. (red.), Wrocławskie studia erazmiańskie. Prace z zakresu myśli polityczno-prawnej oraz elektronicznej administracji, Wrocław 2010.
  18. Małecki W., Neopragmatism and the question of the interdisciplinarity: The case of Stanley Fish, “Human Affairs” 2009/19.
  19. Minda G., Postmodern Legal Movements. Law and Jurisprudence at Century’s End, Nowy Jork 1995.
  20. Morawski L., Co może dać nauce prawa postmodernizm?, Toruń 2001.
  21. Motycka A., Rozum i intuicja w nauce, Warszawa 2005.
  22. Nagel T., Widok znikąd, Warszawa 1997.
  23. Nycz R. (red.), Postmodernizm. Antologia przekładów, Kraków 1996.
  24. Opałek K., Interdyscyplinarne związki prawoznawstwa, „Studia Filozoficzne” 1985/2–3.
  25. Opałek K., Problemy „wewnętrznej” i „zewnętrznej” integracji nauk prawnych, „Krakowskie Studia Prawnicze” 1968/1–2.
  26. Opałek K., Swoistość prawoznawstwa a problem integracji, „Państwo i Prawo” 1966/4–5.
  27. Opałek K., Wróblewski J., Prawo. Metodologia, filozofia, teoria prawa, Warszawa 1991.
  28. Opałek K., Wróblewski J., Zagadnienia teorii prawa, Warszawa 1969.
  29. Patterson D. (red.), Postmodernism and Law, Aldershot 1994.
  30. Pyclik K., Postmodernistyczne/poststrukturalistyczne założenia wolności sumienia i wyznania, „Przegląd Prawa i Administracji” 2003/LIV.
  31. Rorty R., Konsekwencje pragmatyzmu, Warszawa 1998.
  32. Rorty R., Obiektywność, relatywizm i prawda, Warszawa 1999.
  33. Rorty R., Przygodność, ironia i solidarność, Warszawa 2009.
  34. Sadowski M., Szymaniec P. (red.), Wrocławskie studia erazmiańskie. Prace z zakresu myśli polityczno-prawnej oraz elektronicznej administracji, Wrocław 2010.
  35. Sadowski M., Szymaniec P. (red.), Wrocławskie studia erazmiańskie. Zeszyty studenckie. Prace prawnicze, administratywistyczne i historyczne, Wrocław 2009.
  36. Schlag P., The Aesthetics of American Law, „Harvard Law Review” 2002/115.
  37. Stelmach J., Ponowoczesna filozofia prawa, w: Stelmach J. (red.), Studia z filozofii prawa 2, Kraków 2003.
  38. Stelmach J. (red.), Studia z filozofii prawa 2, Kraków 2003.
  39. Sulikowski A., O ponowoczesnej teorii prawa, w: A. Sulikowski (red.), Z zagadnień teorii i filozofii prawa. W poszukiwaniu podstaw prawa, Wrocław 2006.
  40. Sulikowski A. (red.), Z zagadnień teorii i filozofii prawa. W poszukiwaniu podstaw prawa, Wrocław 2006.
  41. Szahaj A., Ironia i miłość. Neopragmatyzm Richarda Rorty’ego w kontekście sporu o postmodernizm, Wrocław 2002.
  42. Szahaj A., Zniewalająca moc kultury. Artykuły i szkice z filozofii kultury, poznania i polityki, Toruń 2004.
  43. Tarnas R., The Passion of the Western Mind. Understanding the Ideas That Have Shaped Our World View, Nowy Jork 1993.
  44. Zirk-Sadowski M., Postmodernistyczna jurysprudencja?, w: Błachut M. (red.), Z zagadnień teorii i filozofii prawa. Ponowoczesność, Wrocław 2007.