Archiwum
Filozofii Prawa
i Filozofii Społecznej

Dr Michał Araszkiewicz

Uniwersytet Jagielloński

Abstrakt w języku polskim: Celem artykułu jest prezentacja modelu rozumowań prawniczych opartego na pojęciu koherencji (spójności) wypracowanym przez nauki kognitywne. Mówiąc dokładniej, model ten, określany dalej jako koherencyjny MRP (Model Rozumowania Prawniczego), jest bazowany na teorii koherencji wypracowanej przez Paula Thagarda. Zdaniem autora koherencyjny MRP wydaje się w sposób bardzo satyfakcjonujący spełniać kryteria zazwyczaj wykorzystywane w ocenie teoretycznoprawnych modeli argumentacji. Jest on w stanie przedstawić wnioskowanie prawnicze czy to jako sieć neuronową, czy też – bardziej tradycyjnie – jako sformalizowaną grę argumentacyjną. W konsekwencji koherencyjny MRP oferuje obiecującą „trzecią drogę” wobec tradycyjnych dedukcyjnych i niededukcyjnych modeli wnioskowań prawniczych.

Słowa kluczowe: argumentacja prawnicza, koherencja, rozumowania prawnicze, spójność

Język artykułu: polski

Opublikowano: Numer 1(1)/2010, s. 19-38.

Ściągnij plik: Download
Liczba ściągnięć: 89

Bibliografia:

1. Ajdukiewicz K., Zagadnienia i kierunki filozofii, Kęty–Warszawa 2003.
2. Alexy R., A Theory of Legal Argumentation. The Theory of Rational Discourse as Theory of Legal Justification, Oxford 1989.
3. Alexy R., On Balancing and Subsumption. A Structural Comparison, „Ratio Juris“ 2003/4.
4. Alexy R., A Theory of Constitutional Rights, Oxford 2002.
5. Alexy R., The Weight Formula, w: J. Stelmach, B. Brożek, W. Załuski (red.), Studies in the Philosophy of Law 3, Kraków 2007.
6. Amayi A., Formal models of coherence and legal epistemology, „Artificial Intelligence and Law” 2007/15.
7. Bechtela W., Abrahamsen A., Connectionism and the Mind. An Introduction to Paralell Processing in Networks, Cambridge 1991.
8. Bench-Capon T., Dunne P.E., Argumentation in artificial intelligence, „Artificial Intelligence” 2007/171.
9. BonJour L., The Structure of Empirical Knowledge, Cambridge (Mass.)-London 1985.
10. Brożek B., Defeasibility of Legal Reasoning, Kraków 2004.
11. Brożek B., Kilka uwag o logice norm, w: J. Stelmach (red.), Studia z filozofii prawa, Kraków 2001.
12. Brożek B., Rationality and Discourse. Towards a Normative Model of Applying Law, Warszawa 2007.
13. Daniels N., Justice and Justification. Reflective Equilibrium in Theory and Practice, Cambridge 1996.
14. Dworkin R., The Model of Rules, “University of Chicago Law Review” 1965/35.
15. Gizbert-Studnicki T., Zasady i reguły prawne, „Państwo i Prawo” 1988/3.
16. Grabowski A., Judicial Argumentation and Pragmatics. A Study on the Extension of the Theory of Legal Argumentation, Kraków 1999.
17. Hage J., Reasoning with rules, Dordrecht 1997.
18. Holyoak K., Thagard P., Mental Leaps. Analogy in Creative Thought, Cambridge-London 1995.
19. Jørgensen J., Imperatives and Logic, „Erkenntnis“ 1937–1938/7.
20. MacCormick N., Summers R., Interpreting Statutes. A comparative study, Dartmouth 1991.
21. MacCormick N., Legal Reasoning and Legal Theory, Oxford 1978.
22. Lehrer K., Theory of Knowledge, London 1990.
23. Malinowski A., Nowak L., Problemy modelowania w teorii prawa, „Państwo i Prawo” 1972/2.
24. Marciszewski W. (red.), Mała encyklopedia logiki, Wrocław–Warszawa–Kraków 1970.
25. Płeszka K., Uzasadnianie decyzji interpretacyjnych przez ich konsekwencje, Kraków 1996.
26. Prakken H., Logical Tools for Modelling Legal Argument. Study of Defeasible Reasoning in Law, Dordrecht 1997.
27. Prakken H., Sartor G., A Dialectical Model of Assessing Conficting Arguments in Legal Reasoning, „Artificial Intelligence and Law” 1996/4.
28. Putnam H., Reason, truth and history, Cambridge 1981.
29. Rescher N., Dialectics. A Controversy-Oriented Approach to the Theory of Knowledge, Albany 1977.
30. Rescher N., The Coherence Theory of Truth, Oxford 1973.
31. Stelmach J., Naturalistyczny i antynaturalistyczny model teorii prawa, „Studia Prawnicze” 1984/3–4.
32. Stelmach J., Brożek B., Metody prawnicze, Kraków 2006.
33. Tarski A., O pojęciu wynikania logicznego, „Przegląd Filozoficzny” 1936/39.
34. Thagard P., Ethical Coherence, „Philosophical Psychology“ 1998/4.
35. Thagard P., Coherence in Thought and Action, Cambridge-London 2000.
36. Thagard P., Explanatory Coherence, „Behavioral and Brain Sciences” 1989/12.
37. Thagard P., Mind. An Introduction to Cognitive Science, Cambridge-London 2005.
38. Thagard P., Verbeurgt K., Coherence as constraint satisfaction, „Cognitive Science“ 1998/22.
39. Volpe G., A Minimalist Solution to Jørgensen’s Dillemma, „Ratio Juris” 1999/12.
40. Woleński J., Epistemologia. Poznanie, prawda, wiedza, realizm, Warszawa 2005.
41. Woleński J., Z zagadnień analitycznej filozofii prawa, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace prawnicze” 92.
42. Wróblewski J., Sądowe stosowanie prawa, Warszawa 1988.