polityczność

Polityczność w polskiej analitycznej teorii prawa. Zarys problematyki

Dr Michał Stambulski

Uniwersytet Wrocławski

Abstrakt: Artykuł bada ujęcie problemu polityczności w polskiej analitycznej teorii prawa. Tematyka ta nie była bezpośrednim obiektem rozważań autorów zaliczanych do tej tradycji. Jednak problemy legitymizacji systemu prawnego, źródeł prawa oraz interpretacji konstytucji można uznać za problemy związane z politycznością. Zadaniem autora tworzą one problematykę polityczności w obrębie polskiej analitycznej teorii prawa. Teoria analityczna rozważając te problemu kreśli wizję pożądanego społeczeństwa. Otwarte przyznanie się do problematyki polityczności w teorii analitycznej otwiera nowe pole badawcze. Wymaga to jednak zmiany przyzwyczajeń teoretyków i teoretyczek prawa w obszarze używanego języka. Takie otwarcie niesie ze sobą konieczność wprowadzenia języka filozofii polityki w obręb prawoznawstwa i wypracowanie nowych kryteriów walidacji twierdzeń teoretycznych.

Słowa kluczowe: teoria prawa, polityczność, legitymizacja, źródła prawa, interpretacja konstytucji

Język artykułu: polski

Data otrzymania: 25.06.2018
Data akceptacji: 06.09.2018

Opublikowano: Numer 3(18)/2018, s. 64-73.

Polityczność prawa autorskiego na przykładzie jego niezgodności z wizją świata ludności rdzennej

Mgr Mateusz Wojtanowski

Uniwersytet Wrocławski

Abstrakt: W artykule przedstawiony został wyrok Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych z 2002 roku w sprawie Republican Party of Minnesota v. White, w którym Sąd uznał za niekonstytucyjne klauzule wprowadzające ograniczenia w prezentowaniu swoich poglądów na kontrowersyjne kwestie prawne i społeczne w trakcie kampanii dla osób startujących w wyborach na sędziego w Minnesocie. W artykule omówiona została istota instytucji wyborów sędziów, ograniczenia dla kandydatów, jakie się w nich pojawiają oraz ogólnie spór o sposób wyłaniania przedstawicieli trzeciej władzy w USA. Na tym tle przedstawiony został stan faktyczny sprawy, rozstrzygnięcia sądów I i II instancji oraz Sądu Najwyższego, a także argumentacja Antonina Scalii uzasadniająca przyjęte stanowisko oraz zdania odrębne do wyroku. Celem Autora była analiza orzeczenie SN w kontekście prognoz jego krytyków, że jego skutkiem będzie upolitycznienia wyborów sędziowskich, prowadzące do obniżenia autorytetu wymiaru sprawiedliwości oraz pojawienia się wątpliwości co do bezstronności i niezależności sędziów.

Słowa kluczowe: ludność rdzenna, prawo autorskie, polityczność, konflikt

Język artykułu: polski

Data otrzymania: 13.06.2018
Data akceptacji: 07.09.2018

Opublikowano: Numer 3(18)/2018, s. 86-96.

Nauki prawne wobec problemu polityczności: zagadnienia wybrane z perspektywy jurysprudencji krytycznej

Dr Rafał Mańko

Uniwersytet Amsterdamski

Abstrakt: Wzrastające zainteresowanie związków zjawisk prawnych z politycznością uzasadnia podjęcie problemu polityczności nauki prawa. Artykuł podejmuje problem związków z politycznością dwóch subdyscyplin prawniczych – analitycznej teorii prawa oraz dogmatyki prawniczej, prowadząc rozważania z perspektywy jurysprudencji krytycznej, będącej prawniczą aplikacją teorii krytycznej. W tym celu najpierw definiuje pojęcie polityczności, rozumianej w duchu Mouffe jako wymiar antagonizmu leżący u podstaw każdego społeczeństwa. Tak rozumianą polityczność (the political) należy odróżnić od polityki (politics) oraz poszczególnych polityk (policies). Co się tyczy analitycznej teorii prawa, artykuł stawia tezę, iż jest ona programowo (choć milcząco) polityczna, a jej nastawienie badawcze sprowadza się do blankietowej afirmacji formy prawnej, przy uchyleniu się do ustosunkowania się konkretnego do jego treści. Z kolei co się tyczy dogmatyki prawniczej, nawiązując do Sawy Frydmana artykuł stawia tezę, iż dogmatyk, pomimo deklarowanej apolityczności, w rzeczywistości dokonując doktrynalnej wykładni prawa podejmuje kolejne decyzje, które są nie tylko decyzjami interpretacyjnymi, ale też politycznymi, bowiem wyznaczają kolejne etapy w antagonistycznych zmaganiach w społeczeństwie.

Słowa kluczowe: nauka prawa, polityczność, antagonizm, analityczna teoria prawa, dogmatyka prawnicza

Język artykułu: polski

Data otrzymania: 13.06.2018
Data akceptacji: 04.09.2018

Opublikowano: Numer 3(18)/2018, s. 38-50.

Ściągnij plik: Download
Liczba ściągnięć: 16

Polityczność (teorii) wykładni prawa. Perspektywa neopragmatyzmu Stanleya Fisha

Mgr Jakub Łakomy

Uniwersytet Wrocławski

Abstrakt: W niniejszym artykule analizuję polityczność interpretacji i polityczność teorii interpretacji prawniczej z perspektywy neopragmatyzmu Stanleya Fisha. W pierwszej części tekstu definiuję pojęcie polityki i polityczności, zapożyczając się u Chantal Mouffe. Wyraźnie odróżniam polityczność, politykę i the policy; w mojej analizie wykorzystując pierwsze ujęcie (polityczność). W drugiej części artykułu charakteryzuję hermeneutyczny uniwersalizm, jako jedno z podejść do problematyki interpretacji prawniczej. W trzeciej części tekstu, po charakterystyce koncepcji wspólnot interpretacyjnych u Stanleya Fisha, wyprowadzam wnioski dotyczące politycznego charakteru wykładni prawa i teorii wykładni prawa. W ostatniej części tekstu zastanawiam się nad możliwościami budowy teorii interpretacji prawniczej, która uwewnętrzni inherentną polityczność wiedzy analizując koncepcję filozofii postanalitycznej, zaproponowanej w literaturze przez Andrzeja Batora.

Słowa kluczowe: teoria prawa, polityczność, neopragmatyzm, wspólnota interpretacyjna, hermeneutyczny uniwersalizm, interpretacja

Język artykułu: polski

Data otrzymania: 13.06.2018
Data akceptacji: 13.08.2018

Opublikowano: Numer 3(18)/2018, s. 24-37.

Ściągnij plik: Download
Liczba ściągnięć: 29

Co może dać nauce prawa polityczność? Przyczynek do przyszłych badań

Dr Michał Paździora, Mgr Michał Stambulski

Uniwersytet Wrocławski

Abstrakt w języku angielskim: The political is a category entirely absent in the Polish theory and philosophy of law. Article presents history of “the political”, category developed by thinkers such as M. Weber, K. Marx, C. Schmitt, Ch. Mouffe and the main assumptions of the practical aims of theory of law present in alternative projects: Poznań-Szczecin methodological school and L. Morawski critical theory. Despite the declared theoretical differences, both projects are characterized by a similar understanding of the theory, which involves the objectivity of knowledge with involvement of universal point of view. Thus, the inclusion of the category of political in both projects, especially in legal education, is ignored.

Słowa kluczowe: polityczność, postmodernizm, antagonizm

Język artykułu: polski

Opublikowano: Numer 1(8)/2014, s. 55-66

Ściągnij plik: Download

Liczba ściągnięć: 23