rozumowanie prawnicze

Rozumowanie prawnicze jako rozumowanie praktyczne w świetle nowej teorii prawa naturalnego Johna M. Finnisa

Mgr Michał Sopiński

Uniwersytet Warszawski

Abstrakt w języku polskim: Artykuł prezentuje rozumowanie praktyczne w świetle nowej teorii prawa naturalnego Johna M. Finnisa. Teorię Johna M. Finnisa można nazwać nową teorią prawa naturalnego, ponieważ jego poglądy były kształtowane zarówno przez św. Tomasza z Akwinu, jak też częściowo były zainspirowane nowym jego odczytaniem przez Germaina Griseza. Podstawowym celem artykułu jest analiza koncepcji rozumowania prawniczego jako rozumowania praktycznego, będącej w zamiarze Johna M. Finnisa przede wszystkim mocną krytyką teorii Ronalda Dworkina opartej na założeniu istnienia jednej właściwej odpowiedzi. Według autora tego artykułu, krytyczne podejście Johna M. Finnisa do teorii Ronalda Dworkina prowadzi jego koncepcję rozumowania prawniczego – sformułowaną na fundamencie prawa naturalnego – do stopniowego rozszerzenia o aspekty pozytywistyczne (zbliżenie z poglądami Josepha Raza) oraz aspekty instytucjonalne (zbliżenie z poglądami Neila MacCormicka). Dlatego też teoria rozumowania prawniczego Finnisa wydaje się być modelowym przykładem zbliżenia prawa naturalnego i pozytywizmu prawniczego we współczesnej filozofii prawa.

Słowa kluczowe: John M. Finnis, prawo naturalne, rozumowanie prawnicze, rozumowanie praktyczne, Ronald Dworkin, jedyna właściwa odpowiedź

Język artykułu: polski

Opublikowano: Numer 1(21)/2020, s. 84-98.

DOI: https://doi.org/10.36280/AFPiFS.2020.1.84

Ściągnij plik: Download
Liczba ściągnięć: 68

Ewolucja teorii rozumowania prawniczego Neila MacCormicka

Mgr Michał Sopiński

Uniwersytet Warszawski

Abstrakt w języku polskim: Podstawową tezą pracy jest stwierdzenie ewolucyjności (dwuetapowości) teorii rozumowania prawniczego Neila MacCormicka. Dlatego też została ona omówiona przy użyciu metody diachronicznej. Najpierw zaprezentowano podstawowe elementy teorii rozumowania prawniczego składające się na dzieło Legal Reasoning and Legal Theory (1978). Następnie spróbowano – na przykładzie Rhetoric and the Rule of Law (2005) przedstawić kluczowe zmiany, jakie na przestrzeni lat dokonały się w podejściu MacCormicka do zagadnień związanych z teorią rozumowania prawniczego. Najważniejszą z nich wydaje się stopniowa rewizja poglądów szkockiego filozofa dotycząca roli wnioskowania dedukcyjnego w procesie rozumowania sędziowskiego. Prowadzi ona do rozszerzenia logicznych aspektów teorii rozumowania prawniczego MacCormicka (sylogizm prawniczy) o aspekty retoryczne (argumentacyjność prawa) oraz etyczne (idea rządów prawa). Ewolucja teorii rozumowania prawniczego MacCormick może być uważana za modelowy przykład zmian zachodzących we współczesnej filozofii prawa

Słowa kluczowe: rozumowanie prawnicze, MacCormick, sylogizm prawniczy, retoryka, rządy prawa

Język artykułu: polski

Data otrzymania: 20.02.2018
Data akceptacji: 19.05.2018

Opublikowano: Numer 1(19)/2019, s. 63-78

DOI: https://doi.org/10.36280/AFPiFS.2019.1.63

Ściągnij plik: Download
Liczba ściągnięć: 78

Sztuczne sieci neuronalne w modelowaniu rozumowań prawniczych . O problemach wynikających ze specyfiki prawa

Mgr Rafał Michalczak

Uniwersytet Jagielloński

Abstrakt w języku angielskim: The purpose of this paper is to describe the application of artificial neural networks in modeling legal reasoning. In particular, the paper will be focused on specific problems which may occur only on the ground of legal reasoning and are difficult from the artificial intelligence perspective. The focal point of the paper is not to provide technical details of analyzed systems but to point out parts of legal conceptual framework which are inconsistent with classical techniques of designing of expert system. Paper consists description of a few legal expert systems based on artificial neural networks. Each of them is the basis for presentation of particular feature of legal reasoning which are considered difficult from the AI point of view e.g. vague concepts, open-texture, analogy.

Słowa kluczowe: sztuczne sieci neuronalne, program SplitUp, odpowiedzialność odszkodowawcza, rozumowanie prawnicze

Język artykułu: polski

Opublikowano: Numer 2(7)/2013, s. 52-62

Ściągnij plik: Download
Liczba ściągnięć: 44