Archiwum
Filozofii Prawa
i Filozofii Społecznej

Journal of the Polish Section of IVR (ISSN:2082-3304)

IVR

Instrumentalizacja prawa a kryzys konstytucyjny – refleksja na gruncie kilku aktualnych ustaleń Profesora Piotra Winczorka

Dr Marcin Romanowicz

Uniwersytet Warszawski

Abstrakt w języku polskim: Instrumentalizacja prawa jest jednym z ważniejszych zagadnień badawczych, które przynależą do dorobku myśli Profesora Piotra Winczorka. Łącząc problem granic dopuszczalnej instrumentalizacji prawa z zagadnieniem aksjologii prawa, Autor ten przyjął stanowisko nieredukcjonistyczne i wskazał autoteliczne wartości prawa oraz realizowane przez system prawny wartości pozaprawne jako kryteria oceny aktów instrumentalizacji prawa. W oparciu o wnikliwą obserwację praktyki prawa, przede wszystkim działań prawodawcy, zaproponował typologię różnych przypadków patologicznej instrumentalizacji prawa.

Zestawienie poszczególnych aktów tworzenia i stosowania prawa, które można odnaleźć w trwającym w Polsce kryzysie konstytucyjnym, z typami wskazanymi przez Prof. P. Winczorka prowadzi do wniosku, że jego typologia jest nie tylko aktualna, ale stanowi trafne narzędzie pogłębionej deskrypcji trwającego kryzysu. Ponadto, pozwala na wskazanie innego zagrożenia dla porządku prawnego, tj. próby instrumentalizacji wartości konstytucyjnych. W obliczu tego niebezpieczeństwa zasadnym wydaje się sformułowanie postulatu przeprowadzania wykładni aksjologicznej konstytucji, której celem byłoby odczytanie danej zasady prawnej w hermeneutycznym kontekście systemu aksjologicznego, z którego genealogicznie wywodzi się dana zasada prawna.

Słowa kluczowe: instrumentalizacja prawa, typologia aktów instrumentalizacji, aksjologia prawa, wartości prawne, wartości konstytucyjne, zasady prawne, wykładnia aksjologiczna

Język artykułu: polski

Opublikowano: Numer 1(30)/2022, s. 74-90

DOI: https://doi.org/10.36280/AFPiFS.2022.1.74

Ściągnij plik: Download
Liczba ściągnięć: 122

Tekst jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

 

Tworzenie prawa antykryzysowego – dylematy aksjologiczne

Mgr Hanna Dębska

Uniwersytet Jagielloński

Abstrakt w języku polskim: W artykule Autorka podejmuje próbę wskazania niektórych trudności aksjologicznych, które napotyka prawodawca w procesie stanowienia prawa. Są one wyraźnie zauważalne w przypadku regulacji prawnych wprowadzanych nagle, w odpowiedzi na sytuacje kryzysowe, nacechowane z zasady silnie wartościująco. Użyty w artykule przykład – wykorzystanie samolotu pasażerskiego do zamachu terrorystycznego – ma nie tylko ukazać dylematy, które w takiej sytuacji musi rozstrzygnąć prawodawca  przygotowując stosowne przepisy prawne, ale również stać się pretekstem dla wzbogacenia dyskusji nad aksjologiczną płaszczyzną badania prawa. Artykuł koncentruje się w szczególności tzw. naturalnej bezradności prawa w kwestiach aksjologicznych, inflacji prawa i problemie odpowiedzialności. Autorka konkluduje, że wskazane przez nią kwestie nie znajdują rozwiązana na tle aktualnego orzecznictwa konstytucyjnego, które to potraktowane zostało jako punkt odniesienia poruszanych przez nią zagadnień.

Słowa kluczowe: regulacje antykryzysowe, aksjologia prawa, atak terrorystyczny, stanowienie prawa, Trybunał Konstytucyjny

Język artykułu: polski

Opublikowano: Numer 2(3)/2011, s. 34-46.

Ściągnij plik: Download
Liczba ściągnięć: 149

Bibliografia:

  1. Baudrillard J., Duch terroryzmu. Requiem dla Twin Towers, Warszawa 2005
  2. Beck U., Społeczeństwo ryzyka. W drodze do nowej nowoczesności, Warszawa 2002
  3. Grabowski D., Terroryzm polityczny. Próba charakterystyki psychologicznej zjawiska, w: K. Popiołek (red.), Kryzysy, katastrofy, kataklizmy. Zjawiska współczesnej cywilizacji, Poznań 2004
  4. Huntington S.P., Zderzenie cywilizacji i nowy kształt ładu światowego, Warszawa 2008
  5. Kopaliński W., Podręczny słownik wyrazów obcych, Warszawa 2006
  6. Marody M., Giza-Poleszczuk A., Przemiany więzi społecznych, Warszawa 2004