Archiwum
Filozofii Prawa
i Filozofii Społecznej

Journal of the Polish Section of IVR (ISSN:2082-3304)

IVR
  • O NAS
  • Cel i zakres
  • Aktualności
  • Numery
    • Bieżący numer
    • Numery archiwalne
  • Redakcja
    • Skład Redakcji
    • Recenzentki i Recenzenci
  • Dla autorów
  • Etyka
  • Kontakt
  • English

Dawne i obecne poszukiwania nomosu prawa. Wprowadzenie

Dr hab. Maciej Pichlak, prof. UWr

Uniwersytet Wrocławski

Dr Mateusz Wojtanowski

Uniwersytet Wrocławski

Abstrakt w języku polskim: Celem artykułu jest ekspozycja pojęć autonomii prawa oraz – bardziej pierwotnego – nomosu prawa, wraz z problematyką, którą pojęcia te implikują. Współczesne wyzwania praktyki prawnej i nauk prawnych, takie jak kryzysy rządów prawa czy jurydyzacja kolejnych sfer życia społecznego, wymagają na nowo postawienia i przemyślenia kwestii autonomii prawa. Jak wskazano w artykule, dyskusje wokół tych wyzwań można odczytywać jako spory o nomos prawa – jego możliwość, charakter i lokalizację. W tym duchu artykuł analizuje pojęcie nomosu prawa, a następnie w nawiązaniu do interpretacji tego pojęcia autorstwa Carla Schmitta podejmuje pytanie o możliwość autonomii prawa. W artykule zrekonstruowano także podstawowe stanowiska teoretyczne na temat charakteru nomosu prawa i autonomii porządku prawnego, ze szczególnym uwzględnieniem dorobku wrocławskiego ośrodka teorii i filozofii prawa w tym obszarze. Na tym tle rozważono wybrane aktualne wyzwania dla autonomii prawa.

Słowa kluczowe: Autonomia prawa, nomos prawa, wrocławski ośrodek teorii i filozofii prawa, Włodzimierz Gromski, kryzys autonomii prawa, Carl Schmitt

Język artykułu: polski

Opublikowano: nr 4(41)/2024, s. 5-18.

DOI: https://doi.org/10.36280/AFPiFS.2024.4.5

Ściągnij plik: Download

Liczba ściągnięć: 134

Tekst jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Filed Under: Artykuły Tagged With: Autonomia prawa, Carl Schmitt, kryzys autonomii prawa, nomos prawa, Włodzimierz Gromski, wrocławski ośrodek teorii i filozofii prawa

Stan wyjątkowy i stan bez nazwy w myśli Carla Schmitta. Propozycja rozdzielenia

Mgr Wojciech Engelking

Uniwersytet Warszawski

Abstrakt w języku polskim: Koncepcja stanu wyjątkowego jest jednym z najczęściej przywoływanych elementów myśli niemieckiego filozofa prawa i teoretyka polityki Carla Schmitta. W jej omówieniach pokutuje jednak łączenie tej konceptualizacji owej instytucji, jaką Schmitt zaproponował w 1924 r. w swoim jurydycznym komentarzy do artykułu 48 konstytucji Republiki Weimarskiej, z teorią Ausnahmezustand z “Teologii politycznej” z 1922 roku. Łączenie takiego rodzaju jest zaś, jak sądzę, błędem, ponieważ Schmitt nie był ze względów politycznych myślicielem konsekwentnym i poszczególne jego teksty mogą samym sobie przeczyć – jak jest to w wypadku tych dwóch. Proponuję toteż, by poddać stan wyjątkowy i Ausnahmezustand – tłumaczony w tekście z niemieckiego literalnie, jako stan bez nazwy – radykalnemu rozdzieleniu i opisać jako osobne teorie. W ich osobności za najistotniejszy element uznaję różne rodzaje legitymizacji. O ile stan wyjątkowy z art. 48 konstytucji Republiki Weimarskiej znajduje swoją w tym właśnie dokumencie z 1919 r., odczytanym jednakowoż przez Schmitta w sposób, który nazwał on w swej “Nauce o konstytucji” z 1928 r. relatywizacją konstytucji, o tyle stan bez nazwy, jako niedający się wpisać w porządek prawny odpowiednik cudu w teologii politycznej, takiej legitymizacji jest już pozbawiony. By ją odnaleźć, należy się toteż odnieść do innych dzieł Schmitta, niż te stricte prawne. Sądzę, że stan bez nazwy może być prawomocny – jednym słowem: nie być zamachem stanu – jeżeli uznamy, że teologia polityczna Schmitta nie jest tylko metodologicznym projektem poddającym na zasadzie analogii tłumaczeniu pojęcia teologiczne na polityczne i prawne, lecz szerszą propozycją, która znajduje swoje zakorzenienie w wierze w Objawienie. Dlatego też tą figurą z dzieła niemieckiego myśliciela, w której stan wyjątkowy znajduje swoją legitymizacją, jest zaczerpnięta z Listów św. Pawła figura katechona: tego, który przychodzi i powstrzymuje rozpad świata. Użycie takiej legitymizacji uwypukla niechęć do nowoczesności, która była udziałem Schmitta, i prezentuje go jako myśliciela dziedziczącego średniowieczny sposób myślenia – zupełnie niekompatybilny ze stricte nowoczesną koncepcją stanu wyjątkowego.

Słowa kluczowe: Carl Schmitt, stan wyjątkowy, stan bez nazwy, katechon, teologia polityczna

Język artykułu: polski

Data otrzymania: 24.12.2018
Data akceptacji:
14.03.2019

Opublikowano: Numer 1(19)/2019, s. 15-26

DOI: https://doi.org/10.36280/AFPiFS.2019.1.15

Ściągnij plik: Download
Liczba ściągnięć: 622

Filed Under: Artykuły Tagged With: Carl Schmitt, katechon, stan bez nazwy, stan wyjątkowy, teologia polityczna, Wojciech Engelking

Carl Schmitt na nowo odczytany przez Stany Zjednoczone i terroryzm

Mgr Karolina Mendecka

Abstrakt w języku angielskim: In the article “Carl Schmitt Revisited by the United States and the Terrorist” it is shown that Carl Schmitt’s morals, standards and views can be noticed in the United States policy in the context of so-called “war on terror”. According to the article, Islamic terrorists are a mirror image of Schmittan revolutionary partisan. It is discussed how terrorists are, as a problem, treated by the USA, which in author’s opinion displays many Schmittan features. Schmitt is one of the few who claim that the sovereign state is above the legal order and can set boundaries. It is therefore shown that the USA seem to have rushed into Schmittan “state of exception”, where norms are suspended in order to achieve security, resembling the thinking of the G.W. Bush administration. It is illustrated how the USA seem to be following Schmitt’s ideology, especially by making exceptions to international rules, but also putting the terrorist outside of the scope of international regulations. Lastly, author tries to answer the question if it is justified to follow Schmitt and obey to the rule of law.

Słowa kluczowe: Carl Schmitt, wojna z terroryzmem, stan wyjątkowy

Język artykułu: angielski

Opublikowano: Numer 1(10)/2015, s. 69-78

DOI: https://doi.org/10.36280/AFPiFS.2015.1.69

Ściągnij plik: Download
Liczba ściągnięć:
376

Filed Under: Artykuły Tagged With: Carl Schmitt, stan wyjątkowy, wojna z terroryzmem

Szukaj

Kategorie

  • Aktualności
  • Artykuły
  • Bez kategorii
  • In Memoriam
  • Recenzje i polemiki
  • Słowo wstępne
  • Sprawozdania

Słowa kluczowe

memory policies ontologia prawa wolność prasy normatywna koncepcja klauzul generalnych konflikty niezrozumiałość prawa sylogistyczny model stosowania prawa uznanie poznanie ucieleśnione political conception of human rights Karol Staśkiewic „Zachód” Kamil Zeidler illiberalizm istnieć czasoprzestrzennie partycypacyjna władza sądownicza sceptycyzm odpowiedzialność prawna prawo ochrony konsumentów Immanual Kant specyfika bioetyki ugruntowanie deontologizm prawna petryfikacja przeszłości is-ought problem pamięć michał peno zasady prawa Herbert Hart Gustaw Klimt Unia Europejska Butler pragmatyzm doksa uzasadnienia orzeczeń sytuacja nadzwyczajna Sławomir Tkacz CLS Marek Jakubiec ochrona zwierząt pragmatyzm analityczny jedyna właściwa odpowiedź triada skutków introspekcja personalistyczna atak terrorystyczny badacz etyka zawodowa radców prawnych osoba ludzka interpretacja konstytucji osobiste przywiązanie

Copyright © 2025 Polska Sekcja Międzynarodowego Stowarzyszenia Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej IVR | Administrator strony: Karolina Gmerek

Ta strona używa plików cookies. Zakładamy, że wyrażają Państwo na to zgodę, ale mogą Państwo także wyłączyć pliki cookies w Ustawieniach. //
This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. (Zob. więcej // Read more) Ustawienia // SettingsZGODA // ACCEPT

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT