Archiwum
Filozofii Prawa
i Filozofii Społecznej

Journal of the Polish Section of IVR (ISSN:2082-3304)

IVR

Sedno idei pozytywizmu prawniczego

Prof. dr Stanley L. Paulson

Uniwersytet Waszyngtona w St. Louis

Abstrakt w języku angielskim: Much in recent discussions on legal positivism suggests that the controversy surrounding the notion turns on the distinction between inclusive and exclusive legal positivism. As a point of departure in distinguishing them, the separation principle is helpful. The separation principle counts as the contradictory of the morality principle, according to which there is “necessary overlap” between the law and morality. What the legal positivist’s denial of the morality principle comes to can be refined, we are told, by appealing to the distinction between inclusive and exclusive legal positivism. One can acquire a broader perspective by opening up the field in order to cover not only inclusive and exclusive legal positivism but also non-positivism, represented by the defence of the morality principle, that is the view that there is necessary overlap between the law and morality. Say what you will about inclusive versus exclusive legal positivism – some defend the distinction, others dismiss inclusive legal positivism as a non-starter. In any case, I want to argue that a far more fundamental distinction within the positivist camp lies elsewhere. The distinction I have in mind is that between legal positivism qua naturalism (J. Austin) and legal positivism without naturalism (H. Kelsen). For reasons institutional in nature, legal positivism has largely been discussed in a vacuum, there is a standing presumption to the effect that there are ties between legal positivism and ‘positivism writ large’ in the greater philosophical tradition – or, as it would be put in present-day philosophical circles, ties between legal positivism and naturalism.

Słowa kluczowe: pozytywizm prawniczy, Hans Kelsen, teza o rozdziale, naturalizm, normatywizm

Język artykułu: polski
Tłumaczenie: Marcin Romanowicz

Opublikowano: Numer 2(15)/2012, s. 20-35.

Ściągnij plik: Download
Liczba ściągnięć: 118

Reguła uznania – remedium na zewnętrzną niepewność prawa?

Dr Urszula Anna Kosielińska-Grabowska

Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie

Abstrakt w języku polskim: Jak wskazywał H.L.A. Hart, reguła uznania jest jedną z reguł wtórnych, która powinna stanowić remedium na niepewność reguł pierwotnych. W tekście zawarta została próba odpowiedzi na pytanie: w jakim stopniu reguła ta może gwarantować pewność prawa? Po omówieniu ważnych różnic między pojęciem reguły uznania a H. Kelsena koncepcją normy podstawowej (Grundnorm), zbadana zostaje rola reguły uznania w kontekście problemu zewnętrznej pewności prawa. Analizując jego treść, znaczenie i skutki zastosowania kryteriów walidacyjnych zawartych w regule uznania, odkryć można trzy typy niepewności powiązane z regułą uznania: substancjalną, interpretacyjną i aplikacyjną. Rozważania prowadzą zaś do wniosku, że reguła uznania, mająca na celu eliminowanie niepewności prawnej, jest sama w sobie jednym z jej źródeł. Trudno więc uznać ją za rzeczywiste i skuteczne rozwiązanie dla zewnętrznej niepewności prawa. Konstrukcja reguły uznania wskazuje, że stopień pewności uzyskany w wyniku jej zastosowania wydaje się większy niż w przypadku zwykłych reguł pierwotnych w ramach systemu, przy czym nigdy nie uzyskamy całkowitej zewnętrznej pewności prawa, jeżeli nie zastosujemy kolejnej konstrukcji teoretycznej.

Słowa kluczowe: Herbert L. A. Hart, Hans Kelsen, norma podstawowa, reguła uznania, zewnętrzna niepewność prawa

Język artykułu: angielski

Opublikowano: Numer 1(4)/2012, s. 23-33.

DOI: https://doi.org/10.36280/AFPiFS.2012.1.23

Ściągnij plik: Download
Liczba ściągnięć: 310

Historia pewnego przypisu. Próba rekonstrukcji dyskusji Hansa Kelsena z Jerzym Wróblewskim

Mgr Monika Zalewska

Uniwersytet Łódzki

Abstrakt w języku polskim: Artykuł jest próbą rekonstrukcji dyskusji Hansa Kelsena z Jerzym Wróblewskim. Bazą dla artykułu są trzy przypisy z Ogólnej teorii norm Hansa Kelsena, w których autor ten rozważa takie kwestie jak znaczenie normy prawnej oraz interpretację prawa. Rekonstrukcja prowadzi do wniosku, że jeśli traktować argumentację Kelsena jako krytykę teorii Jerzego Wróblewskiego, to nie ma ona uzasadnionych podstaw, albowiem jej sednem nie jest wskazanie niespójności i słabości tejże teorii, ale jest ona prowadzona z punktu widzenia czystej teorii prawa, która sama cierpi niekiedy na brak spójności. Co za tym idzie proponuje się odmienne podejście do interpretacji tych przypisów, tj. traktowanie ich jak pewnego rodzaju naukowego świadectwa i jako narzędzia, które ma na celu udoskonalenie czystej teorii prawa. Co więcej, zauważyć należy, że Hans Kelsen interesował się nie tyle wątkami marksistowskimi obecnymi w teorii Jerzego Wróblewskiego, ale tymi jej elementami, które ze względu na ich wagę są po dziś dzień dyskutowane.

Słowa kluczowe: Hans Kelsen, Jerzy Wroblewski, wykladnia prawa, normatywizm

Język artykułu: polski

Opublikowano: Numer 1(2)/2011, s. 75-85.

Ściągnij plik: Download
Liczba ściągnięć: 116

Bibliografia:

  1. Adomeit K., Der Begriff der Rechtsnorm, „Schriftenreihe des Hans Kelsen-Institutes”, Band 7, Wiedeń 1982.
  2. di Bernardo G., Normative Structures of the Social World, Rodopi 1988
  3. Ebenstein W., The Pure Theory of Law: Demythologizing Legal Thought, „California Law Review” 1971/59.
  4. Fritzsche T., Die Reine Rechtslehre im Lichte des Kritischen Rationalismus, „Schriftenreihe des Hans Kelsens – Instituts”, Band 23, Wiedeń 2002.
  5. Kelsen H., Allgemeine Theorie der Normen, Wiedeń 1979
  6. Kelsen H., Hauptprobleme der Staatsrechtslehre, Scienta Aalen 1960.
  7. Kelsen H., Reine Rechtslehre, Wiedeń 1960.
  8. Kucsko-Stadlmayer G., Rechtsnormbegriff und Arten der Rechtnormen, „Schriften des Hans Kelsen – Instituts”, Band 18, Wiedeń 1992.
  9. Opałek K., Norm, Wert, und Werturteil, „Schriftreihe des Hans Kelsen – Institutes” Band 7, Wiedeń 1982.
  10. Paulson S.L., An Empowerment Theory of Legal Norm, „Ratio Iuris” 1988/1.
  11. Paulson S.L., Litschewsky-Paulson B., Normativity and Norms, Oxford 1998.
  12. Paulson S.L., Stolleis M., Hans Kelsen Staatslehrer und Rechtstheoretiker des 20. Jahrhunderts, Mohr Siebeck 2005.
  13. Paulson S.L., Zwei radykale Objektivirungsprogramme In der Rechtslehre Hans Kelsens, w: Paulson S.L., Stolleis M., Hans Kelsen Staatslehrer und Rechtstheoretiker des 20. Jahrhunderts, Mohr Siebeck 2005.
  14. Raz J., The Purity of the Pure Theory, „Revue Internationale de Philosophie” 1981/138.
  15. Schreirer F., Rechtsnorm und Rechtssatz, „Schriftenreihe des Hans Kelsen – Institutes”, Band 7, Wiedeń 1982.
  16. Schreirer F., Rechtsnorm und Rechtssatz, „Schriftenreihe des Hans Kelsen – Institutes”, Band 7, Wiedeń 1982.
  17. Wróblewski J., Cognition of Norms and Cognition Through Norms, w: di Bernardo G., Normative Structures of the Social World, Rodopi 1988.
  18. Wróblewski J., Semantic Basis of the Theory of Legal Interpretaton, „Logique at Analyse” 1963/21–24.
  19. Wróblewski J., The Problem of the Meaning of the Legal Norm, „Österreiches Zeitschrift Für Öffentliches Recht” 1964/3–4.