Archiwum
Filozofii Prawa
i Filozofii Społecznej

Journal of the Polish Section of IVR (ISSN:2082-3304)

IVR

O różnicy między mocną a słabą wersją idei wewnętrznego punktu widzenia

dr Paweł JABŁOŃSKI

Uniwersytet Wrocławski

Abstrakt w języku polskim: Celem niniejszego artykułu jest teoretyczne wyeksponowanie twierdzenia, wedle którego wybór między ujmowaniem działalności sądów w trudnych przypadkach stosowania prawa jako działalności „czysto politycznej” albo „czysto jurydycznej” jest wyborem fałszywym. Cel ten realizuję w następujący sposób. Najpierw wprowadzam pojęcie epistemicznego ujęcia wewnętrznego punktu widzenia, które łączy się z warunkami poznania prawniczego. Następnie proponuję rozróżnienie między mocnym a słabym ujęciem tak rozumianego wewnętrznego punktu widzenia. Podstawową rolę odgrywają tu takie kryteria jak: autonomia prawa, istotność czynnika podmiotowego w stosowaniu prawa, czy sporność treści prawa. W dalszej kolejności przybliżam specyfikę ujęcia mocnego, a następnie charakterystykę ujęcia słabego. Staram się pokazać, że ostra granica między tym, co prawnicze, a tym, co polityczne, możliwa jest tylko przy przyjęciu mocnego ujęcia wewnętrznego punktu widzenia. Zarazem podaję powody, dla których ujęcie takie należy odrzucić. W części końcowej krótko podsumowuję najważniejsze ustalenia.

Słowa kluczowe: wewnętrzny punkt widzenia, poznanie prawnicze, Hart

Język artykułu: polski

Opublikowano: nr 4(41)/2024, s. 19-35.

DOI: https://doi.org/10.36280/AFPiFS.2024.4.19

Ściągnij plik:

Liczba ściągnięć: 

Tekst jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Koncepcja moralności publicznej Lorda Patricka Devlina a orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka

Mgr Kamil Jesiołowski

Wyższa Szkoła Administracji i Biznesu im. E. Kwiatkowskiego w Gdyni

Abstrakt w języku polskim: Celem artykułu jest przedstawienie orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (ETPC) w sprawach dotyczących moralności publicznej w kontekście jednej z najważniejszych debat filozoficznoprawnych XX wieku – dysputy Patricka Devlina z Herbertem Hartem. Autor nasamprzód opisał kluczowe tezy prezentowane przez tych dwóch jurystów, jak również historyczne okoliczności, w jakich powstał rzeczony spór, następnie zaś dokonał analizy najistotniejszych wyroków ETPC, których przedmiotem było ograniczenie jednostkowych uprawnień, zagwarantowanych na mocy Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, ze względu na występującą w danym społeczeństwie moralność. Autor skonkludował, iż rozumowanie przyjęte przez ETPC w tychże sprawach do pewnego stopnia przypomina argumentację prowadzoną przez Devlina. Ponadto w artykule stwierdzono, iż rozwiązaniem niektórych wątpliwości rodzących się przy rozstrzyganiu w sprawach z zakresu moralności publicznej mogłoby być wykorzystanie konceptu przyrodzonej i niezbywalnej godności człowieka. Nadmieniono również, że prawny moralizm, jako jeden z nurtów w nauce prawa, znajduje – także współcześnie – swych kontynuatorów, których poglądy wszakże różnią się zasadniczo od tych wyrażanych onegdaj przez Patricka Devlina.

Słowa kluczowe: Devlin, Hart, prawny moralizm, orzeczenia ETPC

Język artykułu: polski

Opublikowano: Numer 1(22)/2020, s. 37-51.

DOI: https://doi.org/10.36280/AFPiFS.2020.1.37

Ściągnij plik: Download
Liczba ściągnięć: 406