tworzenie prawa

Jak powstają symboliczne ustawy? Studium dwóch przypadków

Prof. UŚ dr hab. Agnieszka Bielska-Brodziak, mgr Marek Suska

Uniwersytet Śląski w Katowicach

Abstrakt w języku polskim: Symbolicznym przepisom prawa brak klasycznie rozumianej skuteczności; co więcej jednak, prawodawca posługujący się tym instrumentem z tym brakiem efektywności bądź to godzi się lub wręcz obejmuje go swoją intencją. Tego rodzaju przepisy przyjmowane są bądź to dla realizacji niejawnych celów politycznych, bądź też do realizacji jawnych celów, tyle że nie za pomocą wymuszania określonych zachowań, lecz raczej kształtowania w społeczeństwie odpowiednich postaw. Celem opracowania jest przeanalizowanie okoliczności, które mogą prowadzić do przyjmowania symbolicznych aktów prawnych. Dla realizacji tego zadania wybrano dwa przykłady z polskiego prawodawstwa, a następnie dokonano analizy okoliczności ich uchwalenia. W ten sposób wyodrębniono kilka czynników, które mogą uprawdopodobniać fakt, że prawodawca zmierzał do ustanowienia 1) przepisów symbolicznych oraz 2) przepisów symbolicznych mających realizować przede wszystkim niejawne cele polityczne.

Słowa kluczowe: prawo symboliczne, tworzenie prawa, skuteczność prawa, prawo a polityka

Język artykułu: polski

Opublikowano: Numer 2(23)/2020, s. 121-134.

DOI: https://doi.org/10.36280/AFPiFS.2020.2.121

Ściągnij plik: Download
Liczba ściągnięć: 241

Czy sąd powinien być wyrozumiały dla prawodawcy? O błędzie legislacyjnym z perspektywy teorii wykładni

Mgr Marek Suska

Uniwersytet Śląski w Katowicach

Abstrakt w języku polskim: W rzeczywistych postępowaniach prawodawczych niejednokrotnie dochodzi do błędów, to jest do nieodpowiedniego, niejasnego wyrażenia intencji prawodawcy w tekście przepisu. Rozbieżność między tym, co prawodawca powiedział a tym, co chciał powiedzieć, stanowi poważne wyzwanie dla teorii i praktyki interpretacji prawniczej. W niniejszym artykule autor analizuje dwa możliwe zachowania sądu po stwierdzeniu błędu legislacyjnego, to znaczy bądź to dokonanie jego „naprawy”, bądź też zastosowanie przepisu w jego literalnym znaczeniu. Rozważania oparte są na dwóch orzeczeniach wydanych w Izbie Karnej Sądu Najwyższego, ponieważ to właśnie w prawie karnym ochrona rozumienia prima facie stanowi bardzo poważną wartość. W końcowej części autor stara się wskazać, jakie czynniki mogą przesądzać o stosunku sądu do błędu legislacyjnego w konkretnych przypadkach.

Słowa kluczowe: błąd legislacyjny, błąd pisarski, wykładnia prawa, tworzenie prawa

Język artykułu: polski

Opublikowano: Numer 1(22)/2020, s. 99-110.

DOI: https://doi.org/10.36280/AFPiFS.2020.1.99

Ściągnij plik: Download
Liczba ściągnięć: 289

Narracyjność języka prawniczego w procesie tworzenia prawa

Dr Paweł Skuczyński

Uniwersytet Warszawski

Abstrakt w języku polskim: Artykuł dotyczy relacji między argumentacyjnym i narracyjnym charakterem teksów prawniczych oraz pytania, czy te ostatnie mogą być pojmowane jako teksty narracyjne. Tekst narracyjny rozumiany jest jako przekazujący odbiorcy opowieść za pomocą określonego medium. Opowieść jest zatem treścią tekstu narracyjnego i stanowi konkretny sposób zamanifestowania fabuły. Fabuła jest więc swego rodzaju wewnętrzną logiką opowieści. Tę samą fabułę można opowiedzieć na wiele sposobów. Tekst narracyjny nie przedstawia wydarzeń bezpośrednio, lecz poprzez opowieść, która wymaga opowiadającego ją podmiotu – narratora. Oczywiście może być on w tekście mniej lub bardziej ujawniony i występują różne jego rodzaje. W konsekwencji można wyodrębnić c co najmniej pięć stanowisk dotyczących relacji argumentacji i narracji w prawie: 1) Sceptyczne – narracja jest zaprzeczeniem rozumności prawa, 2) Narracja jest strukturą prezentacji faktów, 3) Narracja jest środkiem perswazji retorycznej, 4) Narracja jest strukturą meta-argumentacyjną, 5) Narracja jako przedmiot analizy krytycznej – ujawnia tożsamość autora. Teoria narracji zostanie zastosowana do szczegółowego zagadnienia uczestniczenia samorządów zawodowych w tworzeniu prawa.

Słowa kluczowe: narracje prawne, argumentacja prawna, język prawniczy, tworzenie prawa, samorządy zawodowe

Język artykułu: polski

Opublikowano: Numer 1(22)/2020, s. 66-83.

DOI: https://doi.org/10.36280/AFPiFS.2020.1.66

Ściągnij plik: Download
Liczba ściągnięć: 292