Archiwum
Filozofii Prawa
i Filozofii Społecznej

Journal of the Polish Section of IVR (ISSN:2082-3304)

IVR

Uwagi na temat aksjologicznego wymiaru Konstytucji RP z 1997 r. i jej wykładni w świetle prac Profesora Piotra Winczorka

Prof. UŚ dr hab. Sławomir Tkacz, Prof. dr hab. Zygmunt Tobor

Uniwersytet Śląski w Katowicach

Abstrakt w języku polskim: Artykuł stanowi rozszerzoną i uzupełnioną wersję wystąpienia przedstawionego w trakcie konferencji naukowej poświęconej Profesorowi Piotrowi Winczorkowi. Autorzy podjęli próbę rekonstrukcji teoretycznoprawnych poglądów autora w oparciu o jego wypowiedzi. W szczególności przedmiot prowadzonych badań stanowiły kwestie związane z aksjologią Konstytucji RP. W toku rozważań kolejno podjęto zagadnienia koncepcji porządku prawnego w świetle przepisów ustawy zasadniczej, wartości konstytucyjnych, zasad konstytucyjnych oraz źródeł prawa. Interesującym problemem akcentowanym przez P. Winczorka było to, czy ustawa zasadnicza powinna być oszczędna w kwestii manifestowania wartości. Uzupełnienie badań stanowiła analiza problematyki wykładni prawa w pracach P. Winczorka. Przeprowadzone analizy pozwoliły na sformułowanie wniosku ogólnego, że wiele problemów podjętych przez P. Winczorka znajduje odniesienie w aktualnych sporach konstytucyjnych. Dlatego warto sięgnąć do prac tego autora, którego wypowiedzi można traktować jako wykładnię autentyczną Konstytucji RP dokonywaną przez jednego z głównych jej twórców.

Słowa kluczowe: Piotr Winczorek, teoria prawa, wykładnia prawa, Konstytucja  RP, wartości prawne, zasady prawa

Język artykułu: polski

Opublikowano: Numer 1(30)/2022, s. 113-125

DOI: https://doi.org/10.36280/AFPiFS.2022.1.113

Ściągnij plik: Download
Liczba ściągnięć: 62

Tekst jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

 

Teoria zasad prawnych Roberta Alexy’ego

Dr Milena Korycka

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu


Abstrakt w języku polskim: Artykuł dotyczy Roberta Alexy’ego koncepcji zasad prawa, którą to koncepcję autor opiera na analizie norm konstytucyjnych. Podstawowym założeniem tejże koncepcji jest to, że na gruncie praw konstytucyjnych konieczne jest stosowanie teorii zasad prawa. W koncepcji Alexy’ego zasady prawa rozumiane są jako normy, które zobowiązują do ich realizacji w maksymalnym możliwym stopniu, biorąc pod uwagę możliwości prawne i faktyczne. Co za tym idzie, definiuje on zasady jako nakazy optymalizacyjne, które w należności od możliwości faktycznych i prawnych mogą być realizowane w różnym stopniu. Wymiar możliwości prawnej opiera się na rozróżnieniu zasad i reguł. Alexy traktuje reguły i zasady jako normy odmiennego rodzaju. Podczas gdy zasady wyznaczają zawsze racje prima facie, reguły są racjami definitywnymi dopóki nie wskaże się od nich wyjątku. Zdaniem R. Alexy’ego natura zasad implikuje istnienie zasady proporcjonalności, w tym sensie, że zasada proporcjonalności ze swoimi trzema „pod-zasadami” czyli przydatności, konieczności i proporcjonalności sensu stricte, logicznie wynika z natury zasad, może być wydedukowana z nich.
(tłumaczenie abstraktu z języka angielskiego pochodzi od redakcji)

Słowa kluczowe: Robert Alexy, zasady prawa, zasada proporcjonalności
(słowa kluczowe pochodzą od redakcji)

Język artykułu: polski

Opublikowano: Numer 1(1)/2010, s. 48-63.

Ściągnij plik: Download
Liczba ściągnięć: 882

Bibliografia:

  1. Alexy R., A Theory of Constitutional Rights, Oxford-New York 2002.
  2. Alexy R., Constitutional Rights, Balancing, and Rationality, „Ratio Juris” 2003/2.
  3. Alexy R., Jürgen Habermas’s Theory of Legal Discourse, ”Cardozo Law Review” 1995–1996/17.
  4. Alexy R., On the Structure of Legal Principles, ”Ratio Juris” 2000/3.
  5. Alexy R., On the Thesis of a Necessary Connection Between Law and Morality: Bulygin’s Critique, „Ratio Juris” 2000/2.
  6. Alexy R., The argument from justice. A reply to legal positivism, Oxford 2002.
  7. Alexy R., The Nature of Legal Philosophy, „Ratio Juris” 2004/2.
  8. Alexy R., W obronie niepozytywistycznej koncepcji prawa, „Państwo i Prawo” 1993/11.
  9. Dworkin R., The Model of Rules, ”The University of Chicago Law Review” 1967-68/35.
  10. Dworkin R., Imperium Prawa, Warszawa 2006.
  11. Gizbert-Studnicki T., Zasady i reguły prawne, „Państwo i Prawo” 1988/3.
  12. Habermas J., Between facts and norms, Cambridge 1996.
  13. Hart H.L.A., Pojęcie prawa, Warszawa 1998.
  14. Klatt M., Taking rights less seriously. A structural analysis of judicial discretion, „Ratio Juris” 2007/2.
  15. Korycka M., Zasada proporcjonalności – refleksje na gruncie aksjologicznych podstaw konstytucji z 1997 roku i orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, w: Morawski L. (red.), Wykładnia prawa i inne problemy filozofii prawa, Toruń 2005.
  16. Korycka M., Zasady prawa, „Jurysta” 2007/8.
  17. Morawski L. (red.), Wykładnia prawa i inne problemy filozofii prawa, Toruń 2005.
  18. Płeszka K., Reguły preferencji w prawniczych rozumowaniach interpretacyjnych, w: Stelmach J. (red.), Studia z filozofii prawa, Kraków 2003.
  19. Raz J., Autorytet prawa, Warszawa 2000.
  20. Stelmach J. (red.), Studia z filozofii prawa, Kraków 2003.
  21. Stelmach J., Sarkowicz R., Filozofia prawa XIX I XX w., Kraków 1998.
  22. Tuleja P., Normatywna treść praw jednostki w ustawach konstytucyjnych RP, Warszawa 1997.