Prof. UG dr hab. Maciej Barczewski, prof. UG dr hab. Sebastian Sykuna
Uniwersytet Gdański
Abstrakt w języku polskim: Na przestrzeni ostatnich lat Rada WTO ds. Handlowych aspektów praw własności intelektualnej dostrzegła rosnące zaniepokojenie brakiem równowagi między ochroną własności intelektualnej a ochroną interesu publicznego. W szczególności odnosi się to do praw z patentów, które bez odpowiednich wyjątków i ograniczeń ochrony służą przede wszystkim ochronie korporacyjnych interesów przemysłu farmaceutycznego. Jednym z podstawowych środków, które mogą przyczynić się do zwiększenia zdolności reagowania na względy interesu publicznego przy określaniu granic ochrony własności intelektualnej determinujących dostęp do leków, jest możliwie szerokie stosowanie licencji przymusowych. Kolejnym możliwym do wykorzystania instrumentem jest proces interpretacji i implementacji Porozumienia w sprawie handlowych aspektów praw własności intelektualnej (TRIPS). Wspomniany proces winien bowiem służyć nie tylko wyjaśnieniu znaczenia postanowień lub określeniu intencji stron tego traktatu, ale również zmierzać do pogodzenia przyświecających mu konkurencyjnych celów i założeń. Potrzeba interpretacji i wdrażania postanowień Porozumienia TRIPS w sposób chroniący interes publiczny potwierdza obowiązek działania „w sposób sprzyjający dobru społecznemu i gospodarczemu”, o którym mowa w art. 7 Porozumienia. Ponadto art. 8 pozwala na przyjęcie „środków niezbędnych do ochrony zdrowia publicznego i żywienia oraz promowania interesu publicznego w sektorach o zasadniczym znaczeniu dla ich rozwoju społeczno-gospodarczego i technologicznego”. Dlatego w kontekście problemu dostępu do leków wymaga podkreślenia istotna rola praw człowieka jako instrumentu zapobiegania nadużywaniu praw własności intelektualnej i przywracania ich równowagi, z uwzględnieniem interesów zarówno beneficjentów ochrony, jak i ogółu społeczeństwa.
Słowa kluczowe: własność intelektualna, WTO, prawa człowieka, interes publiczny, patenty, dostęp do leków, TRIPS
Język artykułu: angielski
Opublikowano: Numer 3(24)/2020, s. 66-78.
DOI: https://doi.org/10.36280/AFPiFS.2020.3.66
Ściągnij plik: Download
Liczba ściągnięć: 58