Archiwum
Filozofii Prawa
i Filozofii Społecznej

Zapraszamy do zapoznania się z numerem 2(43)/2025 „Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej”. W tomie znalazły się następujące teksty:

Artykuły:

Dr Michał JANOWSKI

Niejednolitość decyzji sędziowskich w przedmiocie wymiaru kary. Prezentacja wyników eksperymentu przeprowadzonego wśród zawodowych sędziów karnych metodą Daniela Kahnemana, Cassa Sunsteina, Davida Schkade i Ilany Ritov

Dr hab. Milena KORYCKA-ZIRK, prof. UMK

Obowiązki prima facie Williama Davida Rossa a zasady prawa Ronalda Dworkina

Prof. dr hab. Beata POLANOWSKA-SYGULSKA

Wokół wybranych wątków filozofii moralnej Josepha Raza. Część II

Natalia Regina SKOCZYLAS, Dr Mateusz WOJTANOWSKI

Jurisprudenz Gustava Klimta a problem skali roszczeń względem prawa

Prof. dr hab. Marek SMOLAK

Konstytutywny i konwencjonalny charakter dyrektyw wykładni prawa

Dr hab. Tomasz SROGOSZ, prof. UKEN

Krytyczne podejścia do prawa międzynarodowego według China Miéville i Bhupindera S. Chimniego

Dr hab. Adam ZIENKIEWICZ, prof. UWM

The judge as a promoter of peace

Dr Jakub ŁAKOMY

The professor, the political activist, and the professional on the tightropes of culture wars: Stanley Fish’s Versions of academic freedom

 

Recenzje:

Prof. dr hab. Tomasz PIETRZYKOWSKI

Centralny trend XXI wieku? Uwagi na marginesie prac Stephena E. Hansona i Jeffreya S. Kopsteina, An Assault on the State. How the Global Attack on Modern Government Endangers Our Future (Polity Press, Hoboken NJ, 2024) oraz Russella Muirheada i Nancy L. Rosenblum, Ungoverning. An Attack on the Administrative State and the Politics of Chaos (Princeton University Press, Princeton – Oxford 2024)

Prof. dr hab. Marek ZIRK-SADOWSKI

Karol Gregorczuk, Biobankowanie ludzkiego materiału biologicznego. Spór o model racjonalnego prawa w badaniach biomedycznych, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2024, ss. 387

 

Sprawozdania:

Dr hab. Katarzyna JAWORSKA-BISKUP

Debata pt. „Świat teatrem, aktorami ludzie. O emocjach w prawie literaturze”, Szczecin, 10 grudnia 2024 r.

Dr Mateusz PĘKALA

II Górska Rajdokonferencja Filozofii Prawa – Sekcji Polskiej IVR pt. „Kryzys edukacji prawniczej”, Beskid Śląski, 4–6 października 2024 r.

 

Z numerem można zapoznać się tutaj.

Zapraszamy do zapoznania się z numerem 1(42)/2025 „Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej”. Numer rozpoczynają podziękowania skierowane do dra Pawła Skuczyńskiego za jego zaangażowanie i wieloletnią pracę w Redakcji „Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej” (można się z nimi zapoznać tutaj). W tomie znalazły się następujące teksty:

Artykuły:

Dr Filip CYUŃCZYK

Constitutionalized by the Past. The Role of National Identity and Collective Sense of Experience in Central European Constitutionalization

Dr Paweł KŁOS

Information Civilization and the Law: Significance of Limiting Factors. Introductory Insights

Dr Paulina KONCA

Sądowa aktualizacja znaczenia tekstu prawnego w trzech pytaniach

Prof. dr hab. Beata POLANOWSKA-SYGULSKA

Wokół wybranych wątków filozofii moralnej Josepha Raza. Część I

Dr Martyna PŁUDOWSKA, Prof. dr hab. Andrzej SĘKOWSKI

Psychologiczne kompetencje mediatorów. Wybrane aspekty twórczego myślenia w procesie wspomaganego rozwiązywania konfliktów

Dr hab. Tomasz WIDŁAK, prof. UG

Cyfrowy sen Pigmaliona: zarys problematyki filozoficznoprawnej cyfrowych bliźniaków człowieka w zastosowaniach medycznych

Recenzje:

Dr Joanna M. DUTKA

Bartosz Wojciechowski, Tożsamość narracyjna jako warunek autentycznej podmiotowości prawnej, seria: Jurysprudencja, t. 21, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2023, ss. 180

Z numerem można zapoznać się tutaj.

Zapraszamy do zapoznania się z numerem 4(41)/2024 „Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej”. Jest to numer tematyczny pt. „Autonomia prawa: Klasyczne interpretacje i nowe wyzwania” pod redakcją naukową prof. UWr dr hab. Macieja Pichlaka oraz dra Mateusza Wojtanowskiego. W tomie znalazły się następujące teksty:

Artykuły:

Prof. UWr dr hab. Maciej PICHLAK, Dr Mateusz WOJTANOWSKI

Dawne i obecne poszukiwania nomosu prawa. Wprowadzenie

Dr Paweł JABŁOŃSKI

O różnicy między mocną a słabą wersją idei wewnętrznego punktu widzenia

Prof. UAM dr hab. Karolina M. CERN, Prof. UAM dr hab. Barbara JANUSZ-POHL

„Tam i z powrotem” – the Rule of Law ujęte od źródeł aż po zastosowanie w orzecznictwie TSUE

Prof. dr hab. Przemysław KACZMAREK

Goodbye rządy prawa? Diagnoza i perspektywa

Prof. UG dr hab. Maciej WOJCIECHOWSKI

Strukturalne uwarunkowania postawy nieufności w wykonywaniu roli zawodowej przez przedstawicieli wybranych prawniczych zawodów zaufania publicznego

Prof. UZ dr hab. Martyna ŁASZEWSKA-HELLRIEGEL

Autonomia prawa wobec problemów bioetycznych

Dr hab. Rafał MAŃKO

Problem autonomii prawa w świetle hylemorficznej teorii J.B. Paszukanisa

Dr Karol GREGORCZUK

Pozytywizm prawno-polityczny – koncepcja Uberta Scarpelliego

Z życia Sekcji Polskiej IVR:

Rozstrzygnięcie Konkursu Stowarzyszenia Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcji Polskiej IVR na Najlepszą Pracę Doktorską z Zakresu Teorii i Filozofii Prawa za lata 2022–2023

Z całym numerem można zapoznać się TUTAJ.

All interested researchers are invited to submit proposals for articles to be included in the thematic issue of “Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej”. The provisional title of the issue is “Freedom of speech of a university teacher: Between the known and the unknown”. It will consist of English and Polish-language texts.

The aim of the volume is to take a multifaceted look at the above-mentioned problem area. The issues addressed may cover fields such as: freedom to conduct scientific research and to communicate the results obtained; freedom of expression in academic teaching; autonomy and self-governance of higher education institutions. The framework of the volume includes analyses of relevant laws (from Polish or any other jurisdiction), historical-legal research and philosophical reconstructions of the idea of the university and the academic ethos, as well as socio-cultural diagnoses of the specific situation of the contemporary academy in Poland and worldwide.

As an invitation to collectively identify what we know about the scope of academic freedom of expression, and what remains unclear and thus requires further research and discussion, we present the following sample questions for consideration:

1. What expectations are formulated in the broadly understood public debate about academic research and teaching practice? To what extent do values such as truth, the development of knowledge, and the practical usefulness of results inform these expectations?
2. What are the limits of academic freedom of expression? Should its scope be different from the freedom of expression of those who do not have such a role? Does the role in question affect the scope of the freedom of expression he or she expresses outside the purely professional sphere (research and teaching), for example in public debate or in the private sphere?
3. What factors determine the limits of a university teacher’s freedom of expression? To what extent does the scope of this freedom depend on the context of a given society (historical, cultural, etc.)?
4. How do the changes in the structure of social communication brought about by the development of new technologies, in particular the Internet, affect the freedom of expression of an academic teacher?
5. To what extent is academic discourse responsible for the state of the public sphere? With regard to this question, is it possible to make a generalisation about people in the academy, or does the specific field they represent have an impact on the answer?
6. Should the academy maintain neutrality in relation to ongoing political disputes at the domestic and global levels? If so, what precisely constitutes such neutrality? If not, what are the limits and requirements for the academy and its individual representatives to engage in such disputes?

The volume will be edited by Dr Paweł Jabłoński (UWr), Prof Przemysław Kaczmarek (UWr) and Dr Mateusz Wojtanowski (UWr) as the fourth issue of the “Archiwum” in 2025. Article proposals should be sent to mateusz.wojtanowski2@uwr.edu.pl by 31 March 2025. Texts have to be prepared according to the editorial standards used by the “Archiwum” (detailed guidelines for authors are available at: http://archiwum.ivr.org.pl/wp-content/uploads/2021/06/Editorial-standards-ENG-zm.1.docx, with a maximum of 35,000 characters, including spaces and footnotes). For any further information, please contact the editors of the volume: pawel.jablonski@uwr.edu.pl, przemyslaw.kaczmarek@uwr.edu.pl, mateusz.wojtanowski2@uwr.edu.pl

Zapraszamy do zapoznania się z numerem 3(40)/2024 „Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej”. W tomie znalazły się następujące teksty:

Artykuły:

Prof. UMK dr hab. Łukasz DOMINIAK

Libertarianizm, sceptycyzm jusnaturalistyczny i argument z uzasadnionego użycia siły

Michał KORDZIŃSKI

Unia Europejska jako społeczność ludów dobrze urządzonych? Obiektowa interpretacja prawa ludów Johna Rawlsa – przyczynek do przyszłych badań

Dr Wiktor KRZYMOWSKI

O prokonstytucyjnej dyrektywie interpretacyjnej in dubio pro vita humana

Prof. UŁ dr hab. Jerzy LESZCZYŃSKI

Agonizm polityczny a myślenie o prawie i prawoznawstwie

Mgr Grzegorz LIPIŃSKI

Ujęcie zasad na gruncie prawa karnego procesowego

Mikołaj TRUSZKOWSKI

Redagowanie przepisów o wejściu w życie aktu normatywnego powszechnie obowiązującego – analiza krytyczna na marginesie nowelizacji ustawy – Kodeks wyborczy z 2023 r.

Recenzje:

Mgr Agata DĄBROWSKA, Prof. UŁ dr hab. Jerzy LESZCZYŃSKI

Wojciech Zomerski, W kierunku demokratycznej nauki prawa? Dogmatyka, edukacja, postanalityczność. Warszawa 2023, ss. 383

Sprawozdania:

Dr Mateusz PĘKALA

I Górska Rajdokonferencja Filozofii Prawa Społeczny wymiar rządów prawa, Beskid Żywiecki, 12–14.04.2024 r.

 

Z całym numerem można zapoznać się TUTAJ.

Zapraszamy do zapoznania się z numerem 2(39)/2024 „Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej”. W tomie znalazły się następujące teksty:

Artykuły:

Dr Tomasz GRZYBOWSKI, Dr Marta SARNOWIEC-CISŁAK

Wyznaczanie temporalnych granic decyzji interpretacyjnej przez sąd (w świetle orzecznictwa sądów administracyjnych)

Prof. US dr hab. Robert PISZKO

Krytyczna analiza tezy o przydatności idei metafory konceptualnej w wykładni prawa

Mgr Kaja PTAK

Rekonstrukcja pojęcia prawniczego domniemania interpretacyjnego

Mgr Zdeněk TRÁVNÍČEK

Metafizyczna niejasność, tożsamość przypadków prawnych i rządy prawa

Dr Julia WESOŁOWSKA

Skala i różnorodność odniesień do emocji w polskim orzecznictwie dotyczącym szkód niemajątkowych

Mgr Bartosz WIELECHOWSKI

Hard to Explain? – rozumowania abdukcyjne w prawniczych wnioskowaniach o faktach

 

Recenzje:

Prof. UAM dr hab. Marzena KORDELA

Emmanuel Jeuland, Theories of Legal Relations, Cheltenham, Northampton 2023. Recenzja

 

Z całym numerem można zapoznać się TUTAJ.

Zapraszamy do zapoznania się z numerem 1(38)/2024 „Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej”. W tomie znalazły się następujące teksty:

Artykuły:

Prof. dr hab. Andrzej BATOR
Beata Polanowska-Sygulska, Harmonia i dysonans. Wokół rozmów z oksfordzkimi filozofami – uwagi o książce

Dr Hanna DĘBSKA
Kariera uczonego i tworzenie idei w warunkach fundamentalnych zmian strukturalnych. O Leonie Petrażyckim raz jeszcze

Prof. dr hab. Jolanta JABŁOŃSKA-BONCA
Zmiany w powłoce kultury prawnej na przykładzie zdalnych rozpraw – szkic problemu

Dr Jędrzej JANICKI
Elementy hermeneutyczne w derywacyjnym modelu wykładni prawa

Dr Michał SŁUŻALEC
Państwowa Komisja do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15 jako forma zadośćuczynienia poczuciu społecznej sprawiedliwości

Dr hab. Andrzej STOIŃSKI
Analiza rozłożenia praw i obowiązków we wspólnotach w świetle złożonej korelacji kompensującej

Recenzje:

Mgr Karol STAŚKIEWICZ
Wojciech Zomerski, W kierunku demokratycznej nauki prawa? Dogmatyka, edukacja, postanalityczność, Warszawa 2023, ss. 383

Z całym numerem można zapoznać się TUTAJ.

Uprzejmie informujemy, że termin składania artykułów do ogólnego numeru anglojęzycznego został przedłużony do 10 grudnia 2023 r. Zapraszamy do przesyłania zgłoszeń na adres: archiwum@ivr.org.pl.

Szczegóły dotyczące wymogów: https://archiwum.ivr.org.pl/6087/call-for-papers-anglojezyczny-numer-ogolny-30-11-2023-r/

W imieniu organizatorów serdecznie zapraszamy Wszystkich Przedstawicieli Społeczności Teoretyków, Filozofów i Socjologów w Polsce, w tym zainteresowanych doktorantów i studentów, na spotkanie konferencyjne z okazji 100. rocznicy urodzin Profesora Józefa Nowackiego (1923-2005), które odbędzie się 8 listopada 2023 r. (środa) od godziny 14:00 (nie ma konieczności wcześniejszej rejestracji).

Specjalnymi gośćmi spotkania  będą: Prof. dr hab. Tomasz Gizbert-Studnicki, Prof. dr hab. Jerzy Zajadło, Prof. dr hab. Marek Zirk-Sadowski, Prof. dr hab. Bogumił Brzeziński, Prof. dr hab. Leszek Leszczyński oraz dr hab. Bartosz Liżewski Prof. UMCS.

W trakcie obrad zostanie zaprezentowany także specjalny numer czasopisma „Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej”, który został wydany z okazji 100. rocznicy urodzin Profesora Józefa Nowackiego. Planowana jest transmisja z tego wydarzenia za pośrednictwem kanału YouTube Uniwersytetu Śląskiego.

Profesor Józef Nowacki (1923 – 2005)

„Historia tekstem pisana,  czyli o wpływie poglądów Profesora Józefa Nowackiego na polską teorią i filozofię prawa”

Plan obrad:

14:00 Dziekan Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego  w Katowicach – Dr hab.  Witold Kurowski Prof. UŚ – otwarcie obrad; Prof. dr hab. Marek Zirk-Sadowski – Redaktor Naczelny czasopisma „Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej” – prezentacja numeru poświęconego Profesorowi Józefowi Nowackiemu.

14:30 – 16:30 Sesja Pierwsza: Od dogmatyki do filozofii

Prof. dr hab. Tomasz Gizbert-Studnicki, Prof. dr hab. Bogumił Brzeziński, Prof. dr hab. Leszek Leszczyński, Prof. dr hab. Jerzy Zajadło

16:30 –17:00 Przerwa kawowa

17:00 – 19:00 Sesja druga: Od metodologii do teorii

Prof. dr hab. Tomasz Pietrzykowski, Prof. Dr hab. Marek Zirk – Sadowski, dr hab. Bartosz Liżewski  Prof. UMCS,  Dr hab. Sławomir Tkacz Prof. UŚ

Zapraszamy do zapoznania się z anglojęzycznym numerem 3(36)/2023 „Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej”. Numer nosi tytuł: „Między teorią prawa a ideologią” i jest poświęcony myśli prof. Józefa Nowackiego w setną rocznicę jego urodzin oraz w dwudziestą rocznicę wydania zbioru jego autorstwa pt. „Studia z teorii prawa”. W numerze znalazły się następujące teksty:

• Prof. UŚ dr hab. Sławomir TKACZ: Między teorią prawa a ideologią. Wprowadzenie
• Prof. dr hab. Józef NOWACKI: O normatywnych (abstrakcyjno-generalnych) i sytuacjonistycznych rozumieniach zasad współżycia społecznego
• Prof. dr hab. Tomasz PIETRZYKOWSKI: Ideał naukowości prawoznawstwa. Józef Nowacki przeciw ideologizacji twierdzeń prawniczych
• Prof. dr hab. Zygmunt TOBOR: Legalność jako zgodność z intencją prawodawcy. Rozumienie legalności w pracach Józefa Nowackiego
• Prof. dr hab. Kamil ZEIDLER: Prawo a wartości inne niż moralne. O poszukiwaniu tropów w pracach Józefa Nowackiego
• Prof. UŚ dr hab. Agnieszka BIELSKA-BRODZIAK, dr Marek SUSKA: Pewność prawa a zasada interpretatio retro non agit
• Prof. dr hab. Leszek LESZCZYŃSKI: Sytuacjonistyczna i normatywna koncepcja klauzul generalnych. Kontekst różnic i punktów stycznych
• Prof. UŚ dr hab. Sławomir TKACZ: Sytuacjonistyczna i normatywna koncepcja klauzul generalnych. Spory o trafność dwóch ujęć klauzul generalnych w świetle poglądów Józefa Nowackiego

Z numerem można zapoznać się TUTAJ.