Archiwum
Filozofii Prawa
i Filozofii Społecznej

Journal of the Polish Section of IVR (ISSN:2082-3304)

IVR
  • O NAS
  • Cel i zakres
  • Aktualności
  • Numery
    • Bieżący numer
    • Numery archiwalne
  • Redakcja
    • Skład Redakcji
    • Recenzenci
  • Dla autorów
  • Etyka
  • Kontakt
  • English

Rodzaje testów judicial review a zasada proporcjonalności

Prof. UMK dr hab. Milena Korycka-Zirk

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Abstrakt w języku polskim: Judical review w orzecznictwie Sądu Najwyższego USA może przyjąć formę jednej z trzech formuł badania aktu lub działania władz (badania rygorystycznego, pośredniego albo opartego na racjonalnej podstawie). Każdy z tych testów wymaga analizy w ramach kontroli konstytucyjności trzech zasadniczych aspektów: jakiego rodzaju interes jednostkowy jest ograniczany, na rzecz jak uzasadnionego interesu publicznego i jakiego rodzaju jest związek między tak wskazanymi środkiem i celem. Szczegółowa analiza tych standardów proporcji, orzeczniczo wypracowanych i ewolucyjnie doostrzanych, w konfrontacji z zasadą proporcjonalności stosowaną w konstytucjach europejskich (i dokumentach międzynarodowej ochrony praw jednostki) pozwala sformułować tezy na temat tego, który standard jest silniejszy, tworzy trudniejszą do przekroczenia barierę autonomii jednostki i który jest bardziej odporny „na kroki do tyłu” w tym zakresie.

Słowa kluczowe: kontrola konstytucyjności prawa, zasada proporcjonalności, test rygorystyczny, test pośredni, test oparcia na racjonalnej podstawie

Język artykułu: polski

Opublikowano: Numer 2(31)/2022, s. 54-69.

DOI: https://doi.org/10.36280/AFPiFS.2022.2.54

Ściągnij plik: Download
Liczba ściągnięć: 41

Tekst jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

 

Filed Under: Artykuły Tagged With: kontrola konstytucyjności prawa, test oparcia na racjonalnej podstawie, test pośredni, test rygorystyczny, zasada proporcjonalności

Teoria zasad prawnych Roberta Alexy’ego

Dr Milena Korycka

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu


Abstrakt w języku polskim:
Artykuł dotyczy Roberta Alexy’ego koncepcji zasad prawa, którą to koncepcję autor opiera na analizie norm konstytucyjnych. Podstawowym założeniem tejże koncepcji jest to, że na gruncie praw konstytucyjnych konieczne jest stosowanie teorii zasad prawa. W koncepcji Alexy’ego zasady prawa rozumiane są jako normy, które zobowiązują do ich realizacji w maksymalnym możliwym stopniu, biorąc pod uwagę możliwości prawne i faktyczne. Co za tym idzie, definiuje on zasady jako nakazy optymalizacyjne, które w należności od możliwości faktycznych i prawnych mogą być realizowane w różnym stopniu. Wymiar możliwości prawnej opiera się na rozróżnieniu zasad i reguł. Alexy traktuje reguły i zasady jako normy odmiennego rodzaju. Podczas gdy zasady wyznaczają zawsze racje prima facie, reguły są racjami definitywnymi dopóki nie wskaże się od nich wyjątku. Zdaniem R. Alexy’ego natura zasad implikuje istnienie zasady proporcjonalności, w tym sensie, że zasada proporcjonalności ze swoimi trzema „pod-zasadami” czyli przydatności, konieczności i proporcjonalności sensu stricte, logicznie wynika z natury zasad, może być wydedukowana z nich.
(tłumaczenie abstraktu z języka angielskiego pochodzi od redakcji)

Słowa kluczowe: Robert Alexy, zasady prawa, zasada proporcjonalności
(słowa kluczowe pochodzą od redakcji)

Język artykułu: polski

Opublikowano: Numer 1(1)/2010, s. 48-63.

Ściągnij plik: Download
Liczba ściągnięć:
900

Bibliografia:

  1. Alexy R., A Theory of Constitutional Rights, Oxford-New York 2002.
  2. Alexy R., Constitutional Rights, Balancing, and Rationality, „Ratio Juris” 2003/2.
  3. Alexy R., Jürgen Habermas’s Theory of Legal Discourse, ”Cardozo Law Review” 1995–1996/17.
  4. Alexy R., On the Structure of Legal Principles, ”Ratio Juris” 2000/3.
  5. Alexy R., On the Thesis of a Necessary Connection Between Law and Morality: Bulygin’s Critique, „Ratio Juris” 2000/2.
  6. Alexy R., The argument from justice. A reply to legal positivism, Oxford 2002.
  7. Alexy R., The Nature of Legal Philosophy, „Ratio Juris” 2004/2.
  8. Alexy R., W obronie niepozytywistycznej koncepcji prawa, „Państwo i Prawo” 1993/11.
  9. Dworkin R., The Model of Rules, ”The University of Chicago Law Review” 1967-68/35.
  10. Dworkin R., Imperium Prawa, Warszawa 2006.
  11. Gizbert-Studnicki T., Zasady i reguły prawne, „Państwo i Prawo” 1988/3.
  12. Habermas J., Between facts and norms, Cambridge 1996.
  13. Hart H.L.A., Pojęcie prawa, Warszawa 1998.
  14. Klatt M., Taking rights less seriously. A structural analysis of judicial discretion, „Ratio Juris” 2007/2.
  15. Korycka M., Zasada proporcjonalności – refleksje na gruncie aksjologicznych podstaw konstytucji z 1997 roku i orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, w: Morawski L. (red.), Wykładnia prawa i inne problemy filozofii prawa, Toruń 2005.
  16. Korycka M., Zasady prawa, „Jurysta” 2007/8.
  17. Morawski L. (red.), Wykładnia prawa i inne problemy filozofii prawa, Toruń 2005.
  18. Płeszka K., Reguły preferencji w prawniczych rozumowaniach interpretacyjnych, w: Stelmach J. (red.), Studia z filozofii prawa, Kraków 2003.
  19. Raz J., Autorytet prawa, Warszawa 2000.
  20. Stelmach J. (red.), Studia z filozofii prawa, Kraków 2003.
  21. Stelmach J., Sarkowicz R., Filozofia prawa XIX I XX w., Kraków 1998.
  22. Tuleja P., Normatywna treść praw jednostki w ustawach konstytucyjnych RP, Warszawa 1997.

Filed Under: Artykuły Tagged With: Milena Korycka, Robert Alexy, zasada proporcjonalności, zasady prawa

Szukaj

Kategorie

  • Aktualności
  • Artykuły
  • Bez kategorii
  • In Memoriam
  • Recenzje i polemiki
  • Słowo wstępne
  • Sprawozdania

Słowa kluczowe

Sądownictwo konstytucyjne sterowanie społeczne integracyjna teoria prawa Magdalena Małecka prawna petryfikacja przeszłości etyka zawodowa radców prawnych rosyjska filozofia prawa John M. Finnis znaczenie tekstu prawnego estetyka duch prawa odpowiedzialność profesjonalisty wojna sprawiedliwa deliberatywność patenty upoważnienie Krytyczna Analiza Dyskursu teoria instytucji model racjonalny analogii cnoty jurydyczne nauki administracyjne upolitycznienie Filip Rakoczy rodzaje funkcjonalne dyskurs aborcyjny metafora pojęciowa kontekstualizm filozofia dialogu tworzenie a stosowanie klauzul czasowa natura systemów społecznych Rafał Mańko orzeczenie jako realizacja prawa etyka Paweł Banaś role zawodowe prawnika clara non sunt interpretanda Hohfeldian incidents epistemologia prawa granice wykładni prawa ochrona konstytucyjna filozofia prawa karnego Zakład Ubezpieczeń Społecznych value pluralism wnioskowanie prawnicze eufemizmy samorządy zawodowe instytucja prawna Law and Film przestępstwo prawa podstawowe

Copyright © 2023 Polska Sekcja Międzynarodowego Stowarzyszenia Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej IVR | Administrator strony: Karolina Gmerek

Ta strona używa plików cookies. Zakładamy, że wyrażają Państwo na to zgodę, ale mogą Państwo także wyłączyć pliki cookies w Ustawieniach. //
This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. (Zob. więcej // Read more) Ustawienia // SettingsZGODA // ACCEPT

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT