Archiwum
Filozofii Prawa
i Filozofii Społecznej

Journal of the Polish Section of IVR (ISSN:2082-3304)

IVR

Model eksplanacyjny ugruntowania w prawie

Bartosz Janik

Uniwersytet Śląski w Katowicach

Abstrakt w języku polskim: Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie modelu eksplanacyjnego dla ugruntowania w prawie. Ugruntowanie, rozumiane w ostatnich latach jako metafizyczna determinacja, okazało się być dość owocnym przedmiotem dociekań teoretyków prawa, próbujących eksplikować w kategoriach metafizycznych tezę o relacji między faktami społecznymi a faktami prawnymi. Jednakże w debacie dotyczącej wykorzystania pojęcia ugruntowania w filozofii prawa brakuje namysłu nad różnymi założeniami leżącymi u podstaw możliwości wykorzystania tego pojęcia związanego z debatą dotyczącą ugruntowania która odbywa się we współczesnej filozofii. Niniejszy artykuł oferuje nową perspektywę analizy debaty na temat ugruntowania faktów prawnych oraz interpretację centralnych dla tej debaty terminów w świetle najnowszych debat metafizycznych.

Słowa kluczowe: ugruntowanie, filozofia prawa, wyjaśnianie, fakty prawne, fakty społeczne

Język artykułu: angielski

Opublikowano: Numer 2(35)/2023, s. 34-42.

DOI: https://doi.org/10.36280//AFPiFS.2023.2.34

Ściągnij plik: Download Liczba ściągnięć: 152

Tekst jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

 

Pozytywistycznoprawna teza o społecznych źródłach prawa i metafizyczne ugruntowanie. Zastosowanie metafizycznego ugruntowania opartego na prawach metafizycznych

Mgr Szymon Mazurkiewicz

Uniwersytet Jagielloński

Abstrakt w języku polskim: Rdzeniem pozytywizmu prawnego jest tzw. teza o społecznych źródłach prawa, która stanowi, że fakty prawne są zdeterminowane jedynie przez fakty społeczne. W niniejszym artykule badam interpretację tej tezy, która korzysta z relacji metafizycznego ugruntowania jako dokładnej relacji zachodzącej pomiędzy faktami prawnymi a faktami społecznymi. Twierdzę, że dotychczasowa interpretacja tezy o społecznych źródłach prawa korzystająca z relacji metafizycznego ugruntowania posiada znaczące wady z powodu bycia opartą na poglądzie, że metafizyczne ugruntowanie jest relacją pierwotną. Z tego względu, obecna interpretacja jest nieprzejrzysta i ma problem z wyjaśnieniem normatywności faktów prawnych. Przedstawiam dwa inne poglądy na metafizyczne ugruntowanie: że zachodzi ze względu na istoty faktów oraz, że zachodzi ze względu na prawa metafizyczne. Korzystam z ujęcia metafizycznego ugruntowania zachodzącego ze względu na prawa metafizyczne i argumentuję, że dla sytuacji ugruntowania faktów prawnych w faktach społecznych tym metafizycznym ugruntowaniem jest racjonalność instrumentalna. Dostarcza to przejrzystości dla tej relacji ugruntowania, jest w stanie wyjaśnić normatywny charakter faktów prawnych oraz jest spójna z ogólną formą wyjaśnienia.

Słowa kluczowe: teza o społecznych źródłach prawa, fakty prawne, metafizyczne ugruntowanie, prawa metafizyczne, racjonalność instrumentalna

Język artykułu: angielski

Data otrzymania: 20.06.2019
Data akceptacji: 06.09.2019

Opublikowano: Numer 2(20)/2019, s. 5-19.

DOI: https://doi.org/10.36280/AFPiFS.2019.2.5

Ściągnij plik: Download
Liczba ściągnięć: 622