Prof. dr hab. Marek Smolak
Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu
Abstrakt w języku polskim: Celem artykułu jest wykazanie, że dyrektywy wykładni prawa mają charakter konstytutywny oraz konwencjonalny. Dyrektywy wykładni prawa mają charakter konstytutywny bowiem nadają praktyce społecznej status prawniczej praktyki interpretacyjnej. Dyrektywy wykładni prawa mają charakter konwencjonalny bowiem są arbitralne w sensie nadanym im przez A. Marmora. Dyrektywy wykładni prawa nie tylko konstytuują prawniczą praktykę interpretacyjną, ale również wartości tejże praktyki. Do nich zaliczam: innowacyjność myślenia, analogiczność rozumowania, wyzwania intelektualne. Jeżeli uznać, że konstytutywne konwencje są responsywne, tj. odpowiadają na różne ludzkie potrzeby i wartości, to u podstaw prawniczej praktyki interpretacyjnej stoją wartości, które są doniosłe dla osób uczestniczących w tych praktykach. Wyróżniono dwa rodzaje wartości: w sensie mocnym i słabym. Wartości w sensie mocnym to wartości, których realizacja jest akontekstowa tj. niezależna od jakiegokolwiek kontekstu danej prawniczej praktyki interpretacyjnej. Do tej kategorii wartości zaliczam pewność i jednolitość rozumienia tekstów prawnych. Z kolei wartości w sensie słabym to wartości kontekstowe tj. zależne od celów, jakie prawnicza praktyka interpretacyjna ma wypełnić. Przykładem wartości kontekstowych są adaptacyjność i statyczność prawa. Uznałem, że istnieje szczególna relacja między wartościami w sensie mocnym jak i słabym a dyrektywami wykładni prawa. W oparciu o wzajemne oczekiwania członkowie danej wspólnoty przyjmują, że konkretna dyrektywa wykładni prawa realizuje w najlepszy sposób istotną wartość wykładni prawa. Poprawność powyższej zależności w dużym stopniu zależy od wcześniejszej prawniczej praktyki interpretacyjnej.
Słowa kluczowe: dyrektywy wykładni prawa, reguła konstytutywna, reguła konwencjonalna, wartości prawniczej praktyki interpretacyjnej
Język artykułu: polski
Opublikowano: Numer 2(43)/2025, s. 80-96.
DOI: https://doi.org/10.36280/AFPiFS.2025.2.80
Ściągnij plik: Download
Liczba ściągnięć: 110
Tekst jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.