John Rawls

Współczesna debata wokół politycznej koncepcji praw człowieka Johna Rawlsa – wybrane argumenty i stanowiska

Mgr Jan TURLEJ

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

Abstrakt w języku polskim: W Prawie ludów – wydanym w Polsce po raz pierwszy 20 lat temu – John Rawls dokonał rozszerzenia swojej teorii sprawiedliwości na grunt stosunków międzynarodowych. Filozof rozwinął koncept prawa ludów, czyli politycznej koncepcji sprawiedliwości, która ma zastosowanie do norm i zasad międzynarodowego prawa i praktyki. W ramach swojej koncepcji J. Rawls zaproponował wizję praw człowieka jako uprawnień, które wyznaczają granice suwerenności państw. W artykule, obok syntetycznego omówienia autorskiej koncepcji praw człowieka J. Rawlsa, przedstawiam jej wybraną krytykę, sformułowaną przez Johna Tasioulasa, Charlesa Beitza, Jamesa Nickela, Allana Buchanana, Marthę Nussbaum oraz Thomasa Poggego. W drugiej części artykułu prezentuję próbę obrony stanowiska Johna Ralwsa, którą zaproponowali David Reidy oraz Samuel Freeman. W zakończeniu dokonuję podsumowania obu linii argumentacyjnych, przedstawiając własne stanowisko.

Słowa kluczowe: John Rawls, prawa człowieka, polityczna koncepcja praw człowieka, uprawnienia, suwerenność państw

Język artykułu: polski

Opublikowano: Numer 1(34)/2023, s. 72-86

DOI: https://doi.org/10.36280//AFPiFS.2023.1.72

Ściągnij plik: Download
Liczba ściągnięć: 197

Tekst jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Teoria argumentacji. Przypadek etycznego, politycznego i utopijnego myślenia

Dr Łukasz Perlikowski

Uczelnia Łazarskiego w Warszawie

Abstrakt w języku polskim: Ważnym problemem na gruncie filozofii politycznej i teorii polityki jest rozróżnienie między argumentami politycznym a utopijnymi. Granica między tymi dwoma typami argumentacji bywa niewyraźna, co sprawia, że nierzadko mamy do czynienia z kontaminacją obu sposobów myślenia w poszczególnych stanowiskach. Polega to na przykład na przedstawianiu argumentu utopijnego jako argumentu politycznego i vice versa. Celem głównym artykułu jest uporządkowanie tych kwestii poprzez zastosowanie modelu argumentacji zaproponowanego przez Stephena Toulmina do analizy obu podejść teoretycznych. Trzy główne problemy pracy są następujące: 1) rozróżnienie argumentów politycznych i etycznych; 2) właściwa struktury argumentacji politycznej; 3) ocena spójności idei utopii realistycznej (zaproponowanej przez J. Rawlsa).

Słowa kluczowe: filozofia polityczna, teoria argumentacji, model Toulmina, utopia, John Rawls, utopia realistyczna

Język artykułu: angielski

Opublikowano: Numer 2(27)/2021, s. 54-68.

DOI: https://doi.org/10.36280/AFPiFS.2021.2.54

Ściągnij plik: Download
Liczba ściągnięć: 298

Tekst jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

System uzasadnienia teorii sprawiedliwości Johna Rawlsa

Mgr Wojciech Ciszewski

Uniwersytet Jagielloński

Abstrakt w języku angielskim: The paper considers a fundamental issue set against the backcloth of John Rawls’s theory of justice, namely the structure of its justification system. The issue is so significant, because justification fulfills a key role in the Rawlsian conception. J. Rawls offers a sophisticated system consisting of different arguments aimed at reaching full justification. In the author’s opinion, there are five elements that relate to each other: 1) original position with the idea of the veil of ignorance, 2) reflective equilibrium, 3) public reason, 4) overlapping consensus, and 5) fundamental constructivist ideas. The five above mentioned arguments seem to be based on four different argumentative strategies: 1) a coherentist strategy – referring to the general and internal coherence of the system; 2) a contractualist strategy – based on the notion of social contract; 3) a pragmatic strategy – referring to the connection with effective social practices; and 4) a constructivist strategy which is founded in the particular view of reasonableness. The justification system evolves from A Theory of Justice to Political Liberalism. However, though the system develops, it is always aimed at the same goal – to gather our considered beliefs and facts about a modern society into a coherent set of judgments which may claim to be valid.

Słowa kluczowe: John Rawls, sprawiedliwość jako bezstronność, zasłona niewiedzy, sytuacja pierwotna

Język artykułu: polski

Opublikowano: Numer 1(6)/2013, s. 34-53.

Ściągnij plik: Download
Liczba ściągnięć: 296