demokracja deliberatywna

Epistemologia stosowania prawa a zasada demokratycznego państwa prawnego

Dr Tomasz Raburski

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Abstrakt w języku polskim: Artykuł analizuje epistemologię instytucjonalną procesu stosowania prawa w Polsce. Jest ona rozumiana jako zestaw cech, celów poznawczych, wartości, praktyk wpisanych w strukturę instytucjonalną. Analizowane są dwie podstawowe cechy tej epistemologii: pozytywistyczny model poznania oraz koncepcja prawdy. W artykule wskazuję jak te cechy zostały ukształtowane i dlaczego współcześnie należy uznać je za ograniczające. Argumentuję, że legitymacja procesów decyzyjnych opierających się na tych założeniach jest z punktu widzenia zasady demokratycznego państwa prawnego niezadowalająca, i dlatego cechy te powinny ewoluować w kierunku deliberatywnym.

Słowa kluczowe: stosowanie prawa, epistemologia prawa, prawda, pozytywizm prawniczy, neopozytywizm, demokracja deliberatywna

Język artykułu: polski

Opublikowano: Numer 4(33)/2022, s. 39-51

DOI: https://doi.org/10.36280/AFPiFS.2022.4.39

Ściągnij plik: Download
Liczba ściągnięć: 208

Tekst jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Zasada udziału czynnika społecznego w procesie karnym a legitymizacja wymiaru sprawiedliwości

Prof. UAM dr hab. Barbara Janusz-Pohl

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Abstrakt w języku polskim: Niniejszy szkic zawiera analizę zasady udziału czynnika społecznego w procesie karnym. Zaakcentowano przede wszystkim dyrektywalne ujęcie tytułowej zasady, w tym sensie starano się argumentować o jej roli interpretacyjnej na gruncie wykładni przepisów kodeksu postępowania karnego. Analiza objęła odtworzenie zakresu podmiotowego, przedmiotowego i temporalnego zasady udziału czynnika społecznego w procesie karnym. Wyróżniono ujęcie sensu stricto, sensu largo i sensu largissimo zasady udziału czynnika społecznego w procesie karnym. Przy czym ujęcie sensu stricto, obejmuje pełnienie przez obywateli funkcji rozstrzygającej w procesie karnym, obecnie realizowanej w sądach powszechnych w postaci udziału ławników w składach mieszanych; ujęcie sensu largo, zawiera także realizację innych ról procesowych przez obywateli poza funkcją orzeczniczą, natomiast ujęcie sensu largissimo, obejmuje także udział niezindywidualizowanych obywateli w charakterze publiczności rozprawy sądowej lub posiedzeń jawnych, a także realizację funkcji denuncjacyjnej. Rozważania szczegółowe objęły analizę realizacji funkcji orzeczniczej. W tym zakresie wykładni poddano art. 28 k.p.k., głównym pytaniem badawczym było to czy udział czynnika społecznego w procesie karnym na gruncie prawa obowiązującego legitymizuje wymiar sprawiedliwości w sprawach karnych.

Słowa kluczowe: udział obywateli w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości, demokracja deliberatywna, zasada udziału czynnika społecznego, proces karny a obywatele

Język artykułu: polski

Opublikowano: Numer 4(33)/2022, s. 70-85

DOI: https://doi.org/10.36280/AFPiFS.2022.4.70

Ściągnij plik: Download
Liczba ściągnięć: 148

Tekst jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Deliberatywna filozofia nauk administracyjnych

Prof. UAM dr hab. Karolina M. Cern

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Abstrakt w języku polskim: W niniejszym artykule zostaje sformułowana teza o konieczności prowadzenia badań z zakresu deliberatywnej filozofii nauk administracyjnych. Wprzódy zostają wskazane trzy przesłanki ogólne do sformułowania tej tezy, tj: 1) zasada demokracji ujmowana na gruncie demokracji deliberatywnej jako współźrodłowa z zasadą praworządności; 2) deliberatywna filozofia publiczna, która w nastawieniu kontekstualno partykularnym ujmuje adresata prawa jako pełnoprawnego uczestnika namysłu nad prawem oraz 3) abstrakcyjna zasada autonomii woli, zgodnie z którą adresat prawa powinien móc także rozumieć siebie jako twórcę prawa. W krokach następnych te zasady ogólne analizowane są w kontekście triady nauk administracyjnych gwoli uszczegółowienia i kontekstualizacji tezy głównej.

Słowa kluczowe: nauki administracyjne, demokracja deliberatywna, współźródłowość zasady praworządności i zasady demokracji, deliberatywna filozofia publiczna, prawa podmiotowe publiczne

Język artykułu: polski

Opublikowano: Numer 4(33)/2022, s. 6-20

DOI: https://doi.org/10.36280/AFPiFS.2022.4.6

Ściągnij plik: Download
Liczba ściągnięć: 205

Tekst jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.