Paul Ricoeur

Wymiary etyki prawniczej wobec „Petite Éthique” Paula Ricoeura

Dr Marcin Pieniążek

Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego

Abstrakt w języku polskim: Przedmiotem analizy podjętej w artykule jest wielowymiarowość zjawiska etyki prawniczej. Stopień złożoności powyższego fenomenu powoduje, iż uzasadnione staje się poszukiwanie adekwatnych narzędzi filozoficznych, umożliwiających jego systematyzację. W tekście próba charakterystyki szeregu aspektów etyki prawniczej podjęta jest w perspektywie „małej etyki” (oryg. la petite éthique) Paula Ricoeura. Koncepcja Ricoeura pozwala uporządkować refleksję nad zjawiskiem etyki prawniczej, inter alia w wymiarze teleologicznym i deontologicznym oraz w wymiarze intrapersonalnym (wewnątrzosobowym), interpersonalnym oraz instytucjonalnym (korporacyjnym). W artykule podnosi się także kwestię wymiaru tekstualnego etyki prawniczej, w tym współwarunkowania treści kodyfikacji etycznej i osobistego „tekstu działania” adwokata, radcy, etc. W tym kontekście na gruncie rozważań narratologicznych Ricouera dyskutowana jest kwestia dialektyki aspektu preskryptywnego i deskryptywnego kodyfikacji etycznej, na szerszym tle sporu kognitywizmu z nonkognitywizmem.

Słowa kluczowe: etyka prawnicza, Paul Ricoeur, la petite éthique, etyka teleologiczna, etyka deontologiczna, narratologia

Język artykułu: angielski

Data otrzymania: 19.06.2019
Data akceptacji: 02.11.2019

Opublikowano: Numer 2(20)/2019, s. 20-28.

DOI: https://doi.org/10.36280/AFPiFS.2019.2.20

Ściągnij plik: Download
Liczba ściągnięć: 390

O możliwych zastosowaniach myśli Paula Ricoeura w teorii prawa

Dr Marcin Pieniążek

Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego

Abstrakt w języku angielskim: The paradigm of legal positivism, historically the most important attempt at turning law into science, has been subject to thorough criticism in past decades. The criticism has concerned the most important features of legal positivism, and especially the assumption of separation of law and morality, the dogma of statue being the only source of law, and the linguistic methods of interpreting legal texts. With a crisis of the positive paradigms, the demand for new, humanistic grounds for analysing philosophical and legal questions is intensifying. This is the reason for this article’s attempt to point to the application of Paul Ricoeur’s achievements to the key questions of the philosophy of law. It must be emphasised that his works, and especially Soimême comme un autre, may serve as a foundation for a philosophy of law rejecting the problematic claims about the dualism of being and obligation, the distinction of descriptive and prescriptive languages, and also the separation of law and morality. Thanks to this, the legal topos pacta sunt servanda (agreements must be kept) finds a reinforcement in the ontology of the subject applying law and can be understood as an ethically significant pattern of identity of the self. Equally fruitful seems the possibility of combining the questions of the ontology of the subject applying law with the question of a legal text and its interpretation. The assumption of Ricoeur’s perspective leads to a reduction in the distance between the legal text and its addressee, emphasised by the critics of legal positivism. This rapprochement becomes possible thanks to the connection of the question of the narrative that a legal text is with the question of narrativisation of the subject (i.e. the interpreter of a legal text), being itself in the ipse sense, i.e. applying the law.

Słowa kluczowe: Paul Ricoeur, pozytywizm prawniczy, wykładnia prawa

Język artykułu: angielski

Opublikowano: Numer 1(10)/2015, s. 79-88

DOI: https://doi.org/10.36280/AFPiFS.2015.1.79

Ściągnij plik: Download
Liczba ściągnięć: 362

Instytucje korporacyjne prawniczych zawodów zaufania publicznego w świetle założeń „małej etyki” Paula Ricoeura

Dr Marcin Pieniążek

Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego

Abstrakt w języku polskim: Artykuł porusza problematykę instytucjonalnych aspektów prawniczej etyki zawodowej. Na płaszczyźnie teoretycznej pojęcie prawniczych instytucji korporacyjnych poddane jest reinterpretacji w perspektywie elementów „małej etyki”, zarysowanej przez Paula Ricoeura w dziele „O sobie samym jako innym”. Przesłanką uzasadniającą zastosowanie tego stanowiska jest założenie Ricoeura, zgodnie z którym dążenie etyczne podmiotu podlega urzeczywistnieniu na trzech płaszczyznach, z których najszerszą stanowią „sprawiedliwe instytucje”. W związku z tym, na gruncie wskazanego paradygmatu, podjęta jest próba charakterystyki instytucjonalnych aspektów uwarunkowanego zawodowo, prawniczego dążenia etycznego. Rozwijane analizy odwołują się bezpośrednio do dorobku etyczno – zawodowego korporacji adwokackiej i radcowskiej. Jednocześnie wywód nawiązuje do osiągnięć rozwijanej w Polsce w ostatnich dekadach metaetyki prawniczej, budowanej na fundamencie korporacyjnych kodyfikacji etyczno-zawodowych oraz orzecznictwa sądów dyscyplinarnych.

Słowa kluczowe: etyka zawodowa, instytucje, korporacje prawnicze, „mała etyka”, Paul Ricoeur

Język artykułu: polski

Otrzymano: 06.06.2017
Zaakceptowano: 08.09.2017

Opublikowano: Numer 1(16)/2018, s. 54-68.

Ściągnij plik: Download
Liczba ściągnięć: 226

Reflexivity and the Codification of Legal Ethics. Remarks on the Basis of Paul Ricoeur’s “Little Ethics” Theory

Dr Marcin Pieniążek

Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego

Abstrakt w języku angielskim: Codes of legal ethics encounter constant waves of criticism. It is pointed out that their disadvantage is, on the one hand, the excessive casuistry, limiting the possibility of taking independent decisions in cases of ethical and professional conflicts, and, on the other hand, the exaggerated declarative character of perfectionist ethical and professional virtues. The gap between the abovementioned perspectives, easily perceived in such codes, results in a dysfunctionality of professional ethics in the actions undertaken by members of the legal profession. The article, apart from the critical-comparative part, includes a proposal of reading and interpreting the content of the codes in a way that transgresses the above opposition. The theoretical basis of the presented position is provided by the concept of “little ethics” formulated by Paul Ricoeur in his work Oneself as Another. The ethical theory developed by Ricoeur combines the elements of Aristotelian ethics of virtues with Kantian ethics of duty. For this reason, it sets a uniform perspective for opposing elements, namely: subordination to the norm of the code and pursuit of ethical and professional self-improvement by legal professionals. The proposed solution belongs to the “reflexive” paradigm of the lawyer’s professional ethics proposed on the basis of Ricoeur’s onto-ethical theory.

Język artykułu: angielski

Opublikowano: Numer 2(13)/2016, s. 39-50.

DOI: https://doi.org/10.36280/AFPiFS.2016.2.39

Ściągnij plik: Download
Liczba ściągnięć: 432