Archiwum
Filozofii Prawa
i Filozofii Społecznej

Journal of the Polish Section of IVR (ISSN:2082-3304)

IVR

Interes publiczny a dostęp do prawa. Analiza liminalna

Dr Jan Winczorek

Uniwersytet Warszawski

Abstrakt w języku polskim: Artykuł stawia tezę że między dostępem do prawa i interesem publicznym istnieje sprzeczność. Twierdzenie to uzasadnia przeprowadzając przegląd wybranych argumentów na rzecz dostępu do prawa I odnosząc się do danych empirycznych. Następnie interpretuje sprzeczność przy użyciu socjologicznej teorii prawa, pozwalającej na wskazanie strukturalnych przyczyn tej sprzeczności. Aby pogodzić dostęp do prawa z interesem publicznym, system prawny musi wytworzyć semantykę pozwalającą na lepsze pojmowanie warunków inkluzji społecznej. W szczególności, system prawny powinien w końcu odrzucić przednowoczesną koncepcję dostępu do prawa, zorientowaną na dobroczynność, być w stanie odnieść się do dostępu do prawa jako całości I podejmować kwestię warunków inkluzji prawnej. Jeśli to się nie stanie, konflikt między obydwiema wartościami będzie się reprodukował. Ujęcie dostępu do prawa zaproponowane przez Cappellettiego et al w latach 70 XX wieku jest dobrym punktem wyjścia, ale jest dalece niewystarczające…

Słowa kluczowe: wolności i prawa człowieka i obywatela, wolność zgromadzeń

Język artykułu: angielski

Opublikowano: Numer 3(24)/2020, s. 24-40.

DOI: https://doi.org/10.36280/AFPiFS.2020.3.24

Ściągnij plik: Download
Liczba ściągnięć: 173

Teoria systemów i zagadki kultury prawnej

Dr Jan Winczorek

Uniwersytet Warszawski


Abstrakt w języku polskim:  Kultura prawna to pojęcie tyleż centralne dla nauk prawnych i socjologii prawa, co trudne do zdefiniowania. Ma ono służyć ważnym potrzebom teoretycznym, ale jest też odpowiedzialne, za niektóre dylematy nękające prawników i badaczy problematyki społeczno-prawnej. Niektóre z nich są dość słynne: zagadka natury japońskiej skłonności do sporów, zagadka różnic w niemieckiej i holenderskiej kulturze prawnej czy też, ostatnio, zagadnienie obrony przez kulturę. Niektóre z nich są mniej znane, jak wielość sądowych strategii orzekania w rzekomo zunifikowanej kulturze prawnej Polski. Artykuł stawia tezę, że problemy tej natury są artefaktami pojęciowymi, wynikiem reifikacji rozumienia kultury prawnej jako fenomenu. Podkreśla się, że w takich badaniach większą wagę należy przykładać do bezpośredniej, proceduralnej natury badanych zjawisk. W celu poparcia tych twierdzeń wykorzystana zostaje pojęciowa maszyneria teorii systemów. Po pierwsze, ogólny pogląd N. Luhmanna dotyczące pojęcia „kultury” zostaje zaakceptowany i zaaplikowany do idei kultury prawnej. Ponadto wykazuje się, w jaki sposób cele, którym służy pojęcie kultury prawnej można osiągnąć odwołując się do takich konceptów teoretycznych, jak: sprzężenie strukturalne, obserwacja pierwszego i drugiego rzędu, a przede wszystkim – czasowa natura systemów społecznych. Ogólny wniosek jest taki, że w badaniu „kultury prawnej” nieunikniona jest perspektywa ewolucyjna.

Słowa kluczowe: Niklas Luhmann, teoria systemów, kultura prawna, sprzężenie strukturalne, obserwacja pierwszego rzędu, obserwacja drugiego rzędu, czasowa natura systemów społecznych

Język artykułu: angielski

Opublikowano: Numer 1(4)/2012, s. 106-125.

DOI: https://doi.org/10.36280/AFPiFS.2012.1.106

Ściągnij plik: Download
Liczba ściągnięć: 218