Archiwum
Filozofii Prawa
i Filozofii Społecznej

Journal of the Polish Section of IVR (ISSN:2082-3304)

IVR
  • O NAS
  • Cel i zakres
  • Aktualności
  • Numery
    • Bieżący numer
    • Numery archiwalne
  • Redakcja
    • Skład Redakcji
    • Recenzenci
  • Dla autorów
  • Etyka
  • Kontakt
  • English

Odczarować zaklęciem? Uwagi na marginesie monografii Rafała Mańko o krytycznej filozofii orzekania

Mgr Mateusz Wojtanowski

Uniwersytet Wrocławski

Abstrakt w języku polskim: Stawiam tezę, że monografia Rafała Mańko „W stronę krytycznej filozofii orzekania. Polityczność, etyka, legitymizacja” (Łódź, 2018) wpisuje się w tzw. esencjalistyczny odłam postmodernizmu, gdzie za fasadą sceptycyzmu poznawczego lansowane są projekty, które nie porzucają roszczeń tradycyjnej filozofii. Próbuję przekonać czytelnika, że apodyktyczne twierdzenia metafizyczne autora książki przekładają się na zbyt radykalny przekaz normatywny w zakresie orzekania. O ile nie neguję konieczności „otwarcia” tradycyjnej domeny prawniczej na argumenty zewnętrzne, o tyle uważam, że propozycja przedstawiona w tym zakresie przez Rafała Mańko jest zbyt daleko idąca.

Słowa kluczowe: orzekanie, wykładnia, polityczność, ideologia, CLS, postmodernizm

Język artykułu: polski

Opublikowano: Numer 4(25)/2020, s. 118-126.

DOI: https://doi.org/10.36280/AFPiFS.2020.4.118

Ściągnij plik: Download
Liczba ściągnięć: 191

Filed Under: Artykuły Tagged With: CLS, ideologia, orzekanie, polityczność, postmodernizm, wykładnia

Sędzia między realiami polityczności a imperatywami etycznymi. Odpowiedź na recenzję Mateusza Wojtanowskiego

Dr hab. Rafał Mańko

Uniwersytet Wrocławski

Abstrakt w języku polskim: Projekt krytycznej filozofii orzekania – aplikacji założeń jurysprudencji krytycznej do problematyki sądowego stosowania prawa – stanowi w istotnej mierze polemikę z projektem juryscentryzmu Artura Kozaka. O ile krytyczna filozofia orzekania podziela tezy juryscentryzmu dotyczące w szczególności społecznego tworzenia rzeczywistości prawnej, o tyle nie podziela wywodzonych stąd wniosków o zdeterminowaniu sędziowskich rozstrzygnięć przez imperatywy instytucjonalne. Przyjmując za Duncanem Kennedym umiarkowaną wersję tezy o niezdeterminowaniu, krytyczna filozofia orzekania stoi na stanowisku, że imperatywy wynikające z tzw. tradycyjnych metod prawniczych nie stawiają sędziemu oporu przy poszukiwaniu rozstrzygnięcia dylematu interpretacyjnego. To, co sędzia odczuwa jako opór, ma w istocie charakter imperatywów ideologicznych, politycznych i ekonomicznych, ujętych jedynie w formę prawną. Wypływa stąd wniosek, że w istocie decyzja sędziowska jest decyzją polityczną, gdyż nie jest nigdy do końca zdeterminowana w sposób jednoznaczny przez materiały prawne (przepisy, precedensy, zwyczaje intepretacyjne), lecz zawsze pozostaje w pewnej mierze otwarta. W konsekwencji prowadzi to do stwierdzenia, że w realiach polityczności (strukturalnych konfliktów społecznych) sędzia powinien kierować się nie tylko imperatywami lex i ius, ale także powinien on podążać za imperatywami etycznymi. Te ostatnie obejmują, z jednej strony, wymóg transparentności rozumowań prawniczych (nieukrywania pozaprawnych przesłanek rozstrzygnięcia), a z drugiej – uświadomiony wybór ideologicznych przesłanek orzekania. Krytyczna filozofia orzekania, jako projekt zorientowany emancypacyjnie, preferuje w tej mierze proemancypacyjną orientację sędziego, tj. dążenie do podejmowania rozstrzygnięć maksymalizujących rzeczywisty zakres wolności jednostki i uwolnienie jej od wszelkich form dominacji.

Słowa kluczowe: krytyczna filozofia orzekania, krytyczna teoria prawa, orzekanie, ideologia, polityczność

Język artykułu: polski

Opublikowano: Numer 4(25)/2020, s. 127-132.

DOI: https://doi.org/10.36280/AFPiFS.2020.4.127

Ściągnij plik: Download
Liczba ściągnięć: 175

Filed Under: Artykuły Tagged With: ideologia, krytyczna filozofia orzekania, krytyczna teoria prawa, orzekanie, polityczność

Kategorie

  • Aktualności
  • Artykuły
  • Bez kategorii
  • In Memoriam
  • Recenzje i polemiki
  • Słowo wstępne
  • Sprawozdania

Słowa kluczowe

Robert Alexy ochrona zwierząt upoważnienie Thomas Bayes uzasadnienie twierdzenia interpretacyjnego egologia model racjonalny analogii luka w prawie jurysprudencja feministyczna Scott J. Shapiro monizm religijny stan prawny radcowie prawni instytucja prawna luka intra legem konflikty w obrębie wartości argumentacja sędziowska prawny moralizm ewolucja prawa proporcjonalność traf moralny prawo hiszpańskie rygory uzasadnienia doksa etyka społeczna sprawa Petera Fechtera roszczenie do słuszności społeczeństwo obywatelskie socialization okoliczności wyłączające winę paradoks różnic minimalnych Hobbes call for proposals interpretacja tożsamość konstytucyjna cultural pluralism Judith Butler Radbruch Mateusz Zeifert prawo do prawdy Walzer Bartosz Greczner społeczna inżynieria interes społeczny Beata Polanowska-Sygulska Zjazd Katedr uzasadnienie etyczne dysonans poznawczy model opt-out mała etyka

Copyright © 2022 Polska Sekcja Międzynarodowego Stowarzyszenia Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej IVR | Administrator strony: Karolina Gmerek

Ta strona używa plików cookies. Zakładamy, że wyrażają Państwo na to zgodę, ale mogą Państwo także wyłączyć pliki cookies w Ustawieniach. //
This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. (Zob. więcej // Read more) Ustawienia // SettingsZGODA // ACCEPT

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT