Archiwum
Filozofii Prawa
i Filozofii Społecznej

Journal of the Polish Section of IVR (ISSN:2082-3304)

IVR

Intencjonalistyczny charakter interpretacji Pisma Świętego i interpretacji prawa

Mgr Paweł T. SKOCZYKŁODA

Uniwersytet Śląski w Katowicach

Abstrakt w języku polskim: Artykuł ma na celu komparycję procesu wykładni prawa z interpretacją Pisma Świętego. Opracowanie koncentruje się na zagadnieniu podejścia interpretacyjnego przyjętego na gruncie interpretacji w obu wymienionych gałęziach nauki. Odpowiednie podejście interpretacyjne przesądza o znaczeniu tekstu, co presuponuje właściwą jego interpretację. W ramach opracowania została podjęta analiza doktrynalnych założeń interpretacyjnych leżąca u podstaw procesu interpretacji prawa. Następnie zostaje ukazane, jaka koncepcja wykładni świętego tekstu znajduje uznanie w hermeneutyce biblijnej. Okazuje się, że pomimo tego, iż prawo, jak i Biblia w sposób oczywisty różnią się od siebie, to jednak zarówno teoria prawa jak i hermeneutyka biblijna wypracowały i w zdecydowanej mierze oparły się na tej samej koncepcji wykładni – na intencjonalizmie, utożsamiającym znaczenie wypowiedzi z jej znaczeniem zamierzonym przez autora enuncjacji. Przeprowadzone analizy pozwoliły na sformułowanie wniosku ogólnego, że jedynie intencjonalizm pozwala odkryć pełny i właściwy sens analizowanej wypowiedzi.

Słowa kluczowe: interpretacja, wykładnia prawa, egzegeza, Pismo Święte, intencjonalizm, tekstualizm

Język artykułu: polski

Opublikowano: Numer 4(37)/2023, s. 98-110.

DOI: https://doi.org/10.36280/AFPiFS.2023.4.98

Ściągnij plik: Download Liczba ściągnięć: 172

Tekst jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

O różnym pojmowaniu intencji prawodawcy w dyskursie anglosaskim – analiza poglądów Stanleya Fisha, Larry’ego Alexandra, Jeffreya Goldsworthy’ego, Richarda Ekinsa oraz Victorii Nourse

Mgr Paweł A. BOIKE

Interdyscyplinarna Szkoła Doktorska Nauk Społecznych Rerum Socialium,
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Abstrakt w języku polskim: Intencja prawodawcy jako konstytutywne pojęcie dla intencjonalizmu bywa bardzo różnie rozumiane przez przedstawicieli tego nurtu i nie tylko przez nich. Celem niniejszego opracowania jest przybliżenie polskiemu czytelnikowi pojmowania intencji przez pięcioro autorów: Stanleya Fisha, Larry’ego Alexandra, Jeffreya Goldsworthy, Richarda Ekinsa oraz Victorię Nourse, a także przeprowadzenie analizy porównawczej ich poglądów. Wiąże się to ze stosowaniem metody teoretycznej polegającej na opisie koncepcji i próbie ich porównania. W świetle poczynionych ustaleń należy podkreślić, że poglądy V. Nourse wpisują się raczej w założenia purpozywizmu niż intencjonalizmu. Stanley Fish oraz Larry Alexander reprezentują radykalną odmianę intencjonalizmu – na gruncie której ze względu na radykalne założenia ontologiczne nie jest możliwe zbudowanie na metody interpretacji mogącej znaleźć zastosowanie w praktyce. Inaczej jest w przypadku Jeffreya Goldsworthy oraz Richarda Ekinsa, którzy przyjmują założenie o tym, że prawodawca działa zgodnie ze ,,zwykłym zdrowym rozsądkiem”.

Słowa kluczowe: wykładnia, intencja, intencjonalizm, purpozywizm, oryginalizm

Język artykułu: polski

Opublikowano: Numer 4(37)/2023, s. 15-26.

DOI: https://doi.org/10.36280/AFPiFS.2023.4.15

Ściągnij plik: Download Liczba ściągnięć: 131

Tekst jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Przeciwko lokalnej teorii znaczenia dla języka prawnego – uwagi ogólne

Mgr Paweł Banaś

Uniwersytet Jagielloński


Abstrakt w języku polskim: W literaturze z zakresu filozofii prawa, jak również filozofii języka, można spotkać pogląd postulujący odrębne teorie znaczenia dla języka prawnego – eksternalizm oraz języka naturalnego – intencjonalizm. Pogląd ten można interpretować metafizycznie, tzn. jako głoszący, iż wyrażenia języka prawnego i naturalnego znaczą to, co znaczą z uwagi na różnego rodzaju fakty. W przypadku języka naturalnego faktami konstytuującymi znaczenie byłyby wówczas intencje nadawcy. Taka koncepcja języka zgodna jest z intuicją, iż celem komunikacji jest uchwycenie tego, co nadawca ma na myśli. W przypadku języka prawnego intencja nadawcy jako fakt konstytuujący znaczenie jest jednak problematyczna. Eksternalizm znaczeniowy dla języka prawnego zapewnia pożądaną w prawie obiektywność znaczenia, musi jednak wskazać, w jaki sposób jego wyrażenia są w ogóle znaczące (treść związana jest ściśle z intencjonalnością). Satysfakcjonująca teoria faktów konstytuujących znaczenie językowe może wiązać się z przyjęciem założenia o tym, że wszelkie znaczenie językowe (czy to dla języka prawnego czy naturalnego) jest artefaktem społecznym. W rezultacie jego treść konstytuowana jest przez zbiorowe intencje użytkowników języka. Jakkolwiek rozwiązuje to szereg problemów intencjonalizmu i eksternalizmu znaczeniowego, to jednak rodzi szereg zastrzeżeń, które wymagają dalszych badań.

Słowa kluczowe: intencjonalizm, eksternalizm w teorii znaczenia, język prawny, język naturalny, teoria znaczenia

Język artykułu: polski

Data otrzymania: 10.10.2016
Data akceptacji: 12.11.2016

Opublikowano: Numer 1(14)/2017, s. 7-16.

Ściągnij plik: Download
Liczba ściągnięć: 41