Dr Tomasz Grzybowski, Dr Marta Sarnowiec-Cisłak
Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
Abstrakt w języku polskim: Przedmiotem artykułu jest zagadnienie zmiany kierunku interpretacji w orzecznictwie sądowoadministracyjnym, która wywołuje niekiedy następstwa zbliżone do skutków prawodawczej zmiany stanu prawnego. Autorzy podejmują na tym tle próbę sformułowania opisu praktyki stosowania prawa, tj. przedstawienia argumentów jurydycznych wspierających decyzję o zakresie temporalnym zastosowania wyinterpretowanej normy prawnej, jak i rekonstrukcji tkwiących u ich podstaw założeń. Na przykładzie dwóch grup wybranych judykatów autorzy rozpatrują przypadki, w których argumentacja dotycząca czasowego zasięgu oddziaływania określonego kierunku interpretacji pojawia się w uzasadnieniach orzeczeń sądów administracyjnych. Przeprowadzona analiza potwierdza, że choć sądy te przyjmują zasadniczo założenie o retrospektywnym oddziaływaniu wykładni, to w sytuacji, gdy treść wywiedzionej normy prawnej zasadniczo odbiega od dotychczasowej praktyki interpretacyjnej, poszukują legitymizacji swoich działań poprzez uzasadnienie rozstrzygnięcia intertemporalnego wartościami konstytucyjnymi. Wartości te stanowią zasadnicze ramy interpretacji odzwierciedlające model kulturowy dominujący w rodzimej, prawniczej wspólnocie komunikacyjnej. W razie dostrzeżenia ryzyka naruszenia wartości leżących u podstaw zakazu retroakcji, takich jak pewność prawa, czy zasada zaufania do organów władzy publicznej, sądy wskazują racje przemawiające za limitacją temporalnego zakresu wykładni pro futuro, bądź przeciwnie – za jej działaniem ex tunc. Na tym tle retrospektywny skutek wykładni jawi się nie tyle jako konsekwencja dokonywanej wykładni, ile jako domniemanie interpretacyjne, które może zostać obalone bądź potwierdzone, jeżeli zostaną przedstawione argumenty, które pozwolą odnieść wykładnię tylko do stanów przyszłych albo które stanowią dodatkowe wsparcie dla twierdzenia o wstecznym zastosowaniu nowej wykładni.
Słowa kluczowe: zmiana interpretacji, granice temporalne, sądy administracyjne, retrospektywność, pewność prawa, zasada zaufania do organów władzy publicznej, uzasadnienie temporalne granice, decyzje interpretacyjne, orzecznictwo, sądy administracyjne, historia prawa, wykładnia prawa, pewność prawa
Język artykułu: Polski
Opublikowano: nr 2(39) 2024, s. 5-18.
DOI: https://doi.org/10.36280/AFPiFS.2024.2.5
Ściągnij plik: Download
Liczba ściągnięć: 95
Tekst jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.