Archiwum
Filozofii Prawa
i Filozofii Społecznej

Journal of the Polish Section of IVR (ISSN:2082-3304)

IVR
  • O NAS
  • Cel i zakres
  • Aktualności
  • Numery
    • Bieżący numer
    • Numery archiwalne
  • Redakcja
    • Skład Redakcji
    • Recenzentki i Recenzenci
  • Dla autorów
  • Etyka
  • Kontakt
  • English

Beata Polanowska-Sygulska, Harmonia i dysonans. Wokół rozmów z oksfordzkimi filozofami – uwagi o książce

Prof. dr hab. Andrzej Bator

Uniwersytet Wrocławski

Abstrakt w języku polskim: Tekst jest esejem o książce Beaty Polanowskiej-Sygulskiej Harmonia i dysonans. Wokół rozmów z filozofami oksfordzkimi. Esej zawiera uwagi o kontekście społecznym i politycznym w którym powstawały poszczególne fragmenty książki, o specyfice stylu pisarskiego autorki oraz wyjątkowym charakterze źródeł z których autorka pozyskiwała swoją wiedzę o oksfordzkich filozofach. Z prezentowanych w książce filozofów w tekście niniejszym postanowiłem skupić swoją uwagę tylko na wybranych postaciach: I. Berlinie, L. Kołakowskim oraz J. Grayu. O wyborze dwóch pierwszych zdecydował fenomen problemowej zbieżności zainteresowań obu filozofów. To właśnie podejmowane przez Berlina i Kołakowskiego dylematy etyczne stały się wiodącą ideą całej książki, a nadto wyzwaniem, którego aktualność współcześnie odczuwamy w sposób wyjątkowy (np. kontekst wojny w Ukrainie). W eseju formułuję również pewne krytyczne uwagi gdy chodzi o ocenę autorki teoretycznego ugruntowania filozofii L. Kołakowskiego. We fragmentach poświęconych J. Grayowi i jego Kociej filozofii – zgadzając się krytyczną oceną autorki zarysowanej tam postawy filozoficznej i społecznej – próbuję dodatkowo wskazać na jej destrukcyjny wpływ na filozofię prawa. Rozsądną alternatywą dla etycznego i prawniczego nihilizmu Graya może być właśnie nurt pluralizmu wartości Berlina-Kołakowskiego oraz dostrzegana przez obu filozofów możliwość „pragmatycznej równowagi”, której przykładów dostarczać może nurt Comprehesive Law Movement.

Słowa kluczowe: filozofowie oksfordzcy, harmonia i dysonans, pluralizm wartości, agonizm, holizm prawniczy

Język artykułu: polski

Opublikowano: Numer 1(38)/2024, s. 5-18

DOI: https://doi.org/10.36280/AFPiFS.2024.1.5

Ściągnij plik: Download
Liczba ściągnięć: 112

Tekst jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Filed Under: Artykuły Tagged With: agonizm, filozofowie oksfordzcy, harmonia i dysonans, holizm prawniczy, pluralizm wartości, value pluralism

Harmonia i dysonans. Wizje życia etycznego Isaiaha Berlina i Leszka Kołakowskiego

Prof. dr hab. Beata Polanowska-Sygulska

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

Abstrakt w języku polskim: Przedmiotem artykułu jest analiza wizji rzeczywistości etycznej, nakreślonych przez Isaiaha Berlina i Leszka Kołakowskiego. Bazę do przeprowadzenia porównania stanowią wybrane prace obu filozofów, ze szczególnym uwzględnieniem ich dwóch wczesnych esejów, opublikowanych w tym samym roku 1958. Zestawienie ze sobą poruszonych przez obu myślicieli wątków i konkretnych fragmentów ich przemyśleń prowadzi do następujących wniosków. Obaj filozofowie kreślą uderzająco podobne wizje życia etycznego. Obaj stanowczo dystansują się zarówno od monizmu etycznego, jak i od etycznego relatywizmu. Niemniej stanowisko Berlina, określane przez niego mianem pluralizmu wartości, ma pryncypialnie empirystyczny, a tym samym antymetafizyczny charakter. Perspektywa Kołakowskiego zaś, który uważał że w etyce nie ma ucieczki od metafizyki, jest w tym aspekcie krańcowo odmienna.

Słowa kluczowe: Isaiah Berlin, Leszek Kołakowski, pluralizm wartości, monizm etyczny, relatywizm etyczny, empiryzm, mit

Język artykułu: polski

Opublikowano: Numer 3(28)/2021, s. 95-106

DOI: https://doi.org/10.36280/AFPiFS.2021.3.95

Ściągnij plik: Download
Liczba ściągnięć: 368

Tekst jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

 

Filed Under: Artykuły Tagged With: empiryzm, Isaiah Berlin, Leszek Kołakowski, mit, monizm etyczny, pluralizm wartości, relatywizm etyczny

Pluralizm i religia raz jeszcze. Odpowiedź Henry’emu Hardy’emu

Prof. dr hab. Beata Polanowska-Sygulska

Uniwersytet Jagielloński

Abstrakt w języku polskim: Artykuł jest kontynuacją dyskusji, jaka rozwinęła się w 2019 roku na łamach AFPiFS między Henrym Hardym i mną po opublikowaniu przygotowanej przeze mnie recenzji książki Hardy’ego In Search of Isaiah Berlin: A Literary Adventure (2018). W komentarzu do odpowiedzi Hardy’ego ustosunkowuję się do kluczowego przedmiotu naszego sporu, to jest do relacji między pluralizmem wartości i uniwersalistycznymi religiami. Hardy utrzymuje, że pluralizm z zasady podważa tego rodzaju religie, ja zaś nie podzielam tego stanowiska i argumentuję za możliwością zharmonizowania optyki pluralistycznej z perspektywą religijną. Podejmuję ponadto wątek konfliktów, do których niekiedy dochodzi w obrębie poszczególnych wartości. Tym samym powracam do wysuniętego w mojej niegdysiejszej recenzji zarzutu dotyczącego niedostatecznej wagi, jaką Hardy przypisał w swej książce tego typu konfliktom. Podtrzymuję swoją obiekcję, eksponując doniosłe konsekwencje kolizji wewnątrz wartości.

Słowa kluczowe: pluralizm wartości, uniwersalistyczne religie, pluralizm religijny, konflikty w obrębie wartości

Język artykułu: angielski

Opublikowano: Numer 3(24)/2020, s. 127-129.

DOI: https://doi.org/10.36280/AFPiFS.2020.3.127

Ściągnij plik: Download
Liczba ściągnięć: 416

Filed Under: Recenzje i polemiki Tagged With: konflikty w obrębie wartości, pluralizm religijny, pluralizm wartości, uniwersalistyczne religie, value pluralism

Pluralizm kulturowy i wiara religijna: O książce Henry’ego Hardy’ego „In Search of Isaiah Berlin: A Literary Adventure”

Prof. dr hab. Beata Polanowska-Sygulska

Uniwersytet Jagielloński

Abstrakt w języku polskim: Artykuł podejmuje dyskusję z książką autorstwa Henry’ego Hardy’ego, In Search of Isaiah Berlin: A Literary Adventure, opublikowaną jesienią 2018 r. Jej autor był najbliższym współpracownikiem Berlina, a także redaktorem i współredaktorem osiemnastu tomów jego dzieł i czterech tomów jego listów. Pierwsza część książki ma charakter wspomnieniowy, w tym artykule omówiony krótko; główny nacisk położony został w książce na jej drugą, filozoficzną, sekcję. Podane analizie i krytyce zostają w niniejszym artykule dociekania Hardy’ego dotyczące idei Berlina, ze szczególną uwagą położoną na nierozstrzygniętą debatę podjętą z Berlinem na temat związków między pluralizmem a religią. Wysunięte zostaje kilka ważnych argumentów przeciwko tezie Hardy’ego o ich wzajemnym wykluczaniu się. Argumentem kluczowym jest argument za możliwością podążania przez rzeczywistego pluralistę za religią uniwersalną, które to stanowisko jest też stanowiskiem przyjętym przez Berlina.

Słowa kluczowe: Isaiah Berlin, pluralizm wartości, pluralizm kulturowy, monizm religijny, religia uniwersalna

(Tłumaczenie tytułu, abstraktu i słów kluczowych pochodzi od redakcji)

Język artykułu: angielski

Opublikowano: Numer 2(20)/2019, s. 89-99.

DOI: https://doi.org/10.36280/AFPiFS.2019.2.89

Ściągnij plik: Download
Liczba ściągnięć: 532

Filed Under: Recenzje i polemiki Tagged With: cultural pluralism, Isaiah Berlin, monizm religijny, pluralizm kulturowy, pluralizm wartości, religia uniwersalna, religious monism, universalist religion, value pluralism

Hardy o Polanowskiej-Sygulskiej o Hardym o Berlinie o Pluralizmie i Religii

Dr Henry Hardy

Uniwersytet Oksfordzki

Abstrakt w języku polskim: Henry Hardy odpowiada na różne zarzuty wysunięte wobec niego w recenzji książki jego autorstwa In Search of Isaiah Berlin przez Beatę Polanowską-Sygulską, podnosząc, że nie przedstawia ona dobrych powodów dla zaprzeczenia jego tezie, by pluralizm wartości Isaiaha Berlina miał być niemożliwy do pogodzenia z głównymi formami przekonań religijnych.

Słowa kluczowe: pluralizm wartości, religia, Isaiah Berlin

(Tłumaczenie tytułu, abstraktu i słów kluczowych pochodzi od redakcji)

Język artykułu: angielski

Opublikowano: Numer 2(20)/2019, s. 100-103.

DOI: https://doi.org/10.36280/AFPiFS.2019.2.100

Ściągnij plik: Download
Liczba ściągnięć: 434

Filed Under: Recenzje i polemiki Tagged With: Isaiah Berlin, pluralizm wartości, religia

Szukaj

Kategorie

  • Aktualności
  • Artykuły
  • Bez kategorii
  • In Memoriam
  • Recenzje i polemiki
  • Słowo wstępne
  • Sprawozdania

Słowa kluczowe

skuteczność prawa etyka teistyczna alienacja prawa i społeczeństwa legalność sądy amerykańskie sposób uwzględniania upływu terminu przedawnienia jednolita linia orzecznicza niewspółmierność konstytutywna terapeutyczna jurysprudencja zaniechanie Krytyczna Analiza Dyskursu Carlos Cossio vague identity prawo ochrony konsumentów wspólnota odpowiedzialność pozytywna racjonalność komunikacyjna bartłomiej dębski regulacje antykryzysowe skarga nadzwyczajna bezpośrednie stosowanie konstytucji krytyka instytucjonalna prawny językoznawstwo korpusowe koherencja pandemia interes państwa edukacja prawnicza monocentryzm traf moralny Wojciech Zomerski multikulturalizm Martin Krygier teoria znaczenia odpowiedzialność moralna rzecznik interesu społecznego pluralizm aksjologiczny logos Tischner Mur Berliński wnioskowanie cnota ochrona zwierząt legal cases wolności i prawa człowieka i obywatela regulacja wolności role wykładni prawa Rudolf von Jhering dobre praktyki tekstualizm

Copyright © 2025 Polska Sekcja Międzynarodowego Stowarzyszenia Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej IVR | Administrator strony: Karolina Gmerek

Ta strona używa plików cookies. Zakładamy, że wyrażają Państwo na to zgodę, ale mogą Państwo także wyłączyć pliki cookies w Ustawieniach. //
This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. (Zob. więcej // Read more) Ustawienia // SettingsZGODA // ACCEPT

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT