Dr hab. Adam Zienkiewicz, prof. UWM
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Abstrakt w języku polskim: Głównym celem tekstu jest zwrócenie uwagi na specyficzną rolę „promotora pokoju”, jaką może współcześnie pełnić nie tylko prawnik świadczący pomoc prawną na rzecz klienta, ale również sędzia. Realizując wyznaczone zadanie, w toku teoretycznoprawnych rozważań zostanie w pierwszej kolejności przedstawiona różnica pomiędzy sądowym rozstrzyganiem sporów a ich rozwiązywaniem, w tym opartym na praktyce peacemaking, promującej pokojowe relacje interpersonalne i pozytywną przemianę osobową stron sporów, w ramach dążenia do ustanowienia między nimi stanu, określanego jako positive peace. Następnie, w ramach analizy dogmatycznoprawnej, zidentyfikowane zostaną aktualnie obowiązujące, wybrane regulacje prawne, które dają możliwość wdrażania z inicjatywy lub przy pomocy sędziego polubownych sposobów rozwiązywania sporów prawnych zawisłych przed polskim sądem cywilnym. W ostatniej części tekstu, dla dopełnienia krajowej cywilnoprawnej perspektywy, wskazane zostaną istotne modelowe założenia i cele szczególnego typu sądów tzw. Problem-Solving Courts (rozwijającego się zwłaszcza w USA), dającego sprawcy przestępstwa, uczestniczącego w konwencjonalnym postępowaniu sądowym, dodatkowo również szanse na podjęcie skutecznej walki z przyczynami popadania w konflikty z prawem i członkami społeczności w oparciu o koordynowany przez sędziego i wdrożony przez interdyscyplinarny zespół ekspertów, dedykowany dla danej jednostki tzw. problem-solving program. Rozważania prowadzą do wniosku, że katalog rozwiązań legislacyjnych dotyczących różnorodnych pojednawczych metod opanowywania sporów prawnych stopniowo coraz bardziej poszerza się, stwarzając realną szansę na ich optymalny dobór i aplikowanie, w tym z inicjatywy lub przy aktywnym udziale sędziego, promującego przywracanie pokojowych relacji społecznych.
Słowa kluczowe: sąd, peacemaker, Alternative Dispute Resolution, Problem-Solving Court
Język artykułu: angielski
Opublikowano: Numer 2(43)/2025, s. 120-135.
DOI: https://doi.org/10.36280/AFPiFS.2025.2.120
Ściągnij plik: Download
Liczba ściągnięć: 96
Tekst jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.